ماده ۲ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «هیچ دادگاهی نمی تواند به دعوایی رسیدگی کند مگر اینکه شخص یا اشخاص ذی نفع یا و...» ایجاد کرد)
 
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
هیچ دادگاهی نمی تواند به دعوایی رسیدگی کند مگر اینکه شخص یا اشخاص ذی نفع یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی آنان رسیدگی به دعوا را برابر قانون درخواست نموده باشند.
هیچ دادگاهی نمی‌تواند به دعوایی رسیدگی کند مگر اینکه شخص یا اشخاص ذی‌نفع یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی آنان رسیدگی به دعوا را برابر قانون درخواست نموده باشند.


== توضیح واژگان : ==
== توضیح واژگان ==
828637: دعوای مالی : دعوای مالی آن است که اجرای آن مستقیما برای خواهان ایجاد منفعتی نماید که قابل تقویم به پول باشد مانند الزام به تحویل مبیع یا خلع ید.
۸۲۸۶۳۷: دعوای مالی: دعوای مالی آن است که اجرای آن مستقیماً برای خواهان ایجاد منفعتی نماید که قابل تقویم به پول باشد مانند الزام به تحویل مبیع یا خلع ید.


1281403: شرط نامشروع : تعهد فرعی است که در ضمن تعهد اصلی دیگری درج می شود ، که مطابق قواعد عمومی قراردادها تعهد و شرط ضمن آن باید مشروع باشد . گاهی اصل تعهد مشروع است ، اما در کنار تعهد ، شرطی وجود دارد که آن شرط نامشروع و خلاف قانون است .در این حالت اصل تعهد قابل مطالبه و الزام اور است اما شرط نامشروع آن خیر.
۱۲۸۱۴۰۳: شرط نامشروع: تعهد فرعی است که در ضمن تعهد اصلی دیگری درج می‌شود، که مطابق قواعد عمومی قراردادها تعهد و شرط ضمن آن باید مشروع باشد. گاهی اصل تعهد مشروع است، اما در کنار تعهد، شرطی وجود دارد که آن شرط نامشروع و خلاف قانون است. در این حالت اصل تعهد قابل مطالبه و الزام اور است اما شرط نامشروع آن خیر.


666597: دعوا : دعوا عبارت است از اینکه شخصی به عنوان مدعی به دادگاه مراجعه و شخص دیگری را به عنوان مدعیعلیه طرف دعوا خود قرار داده و از وی موضوع خاصی را مطالبه نماید ، دادرس دادگاه مامور احراز شرایط سه گانه مذکور باشد .
۶۶۶۵۹۷: دعوا: دعوا عبارت است از اینکه شخصی به عنوان مدعی به دادگاه مراجعه و شخص دیگری را به عنوان مدعیعلیه طرف دعوا خود قرار داده و از وی موضوع خاصی را مطالبه نماید، دادرس دادگاه مأمور احراز شرایط سه‌گانه مذکور باشد.


== پیشینه ==
== پیشینه ==
144491: ماده 2 قانون آیین دادرسی مدنی سابق که مقررات این ماده را بیان می کرد ، فقط به «شخص یا اششخاص ذی نفع » اشاره داشت اما در قانون جدید به « وکیل یا قاِّیم مقام یا نماینده قانونی آنان » نیز اشاره شده است .
۱۴۴۴۹۱: ماده ۲ قانون آیین دادرسی مدنی سابق که مقررات این ماده را بیان می‌کرد، فقط به «شخص یا اششخاص ذی‌نفع» اشاره داشت اما در قانون جدید به «وکیل یا قاِّیم مقام یا نماینده قانونی آنان» نیز اشاره شده‌است.


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
344943 : فیش ایراد دارد***********
۳۴۴۹۴۳: فیش ایراد دارد***********


662011: در مورد ادعای وصی راجع به انفاق نسبت به طفل یا صرف هزینه برای اموال او مانند حیوان یا مخارج زمین و املاک متعلق به طفل حرف وصی پذیرفته است .
۶۶۲۰۱۱: در مورد ادعای وصی راجع به انفاق نسبت به طفل یا صرف هزینه برای اموال او مانند حیوان یا مخارج زمین و املاک متعلق به طفل حرف وصی پذیرفته‌است.


115077: در این ماده سه نکته اساسی عنوان شده است و برای این موارد ضمانت اجراهایی نیز تایین شده است  : 1) ضرورت شروع رسیدگی دادگاه به دعوا پس از درخواست 2) ضرورت ذینفع بودن خواهان 3) ضرورت قانونی بودن شیوه طرح دعوا 
۱۱۵۰۷۷: در این ماده سه نکته اساسی عنوان شده‌است و برای این موارد ضمانت اجراهایی نیز تایین شده‌است: ۱) ضرورت شروع رسیدگی دادگاه به دعوا پس از درخواست ۲) ضرورت ذینفع بودن خواهان ۳) ضرورت قانونی بودن شیوه طرح دعوا


812344: سمت به سه صورت قابل تصور است : اصالت ، قایم مقامی و نمایندگی  
۸۱۲۳۴۴: سمت به سه صورت قابل تصور است: اصالت، قایم مقامی و نمایندگی


572073: یکی از شرایط اقامه دعوی ذی نفع بودن خواهان است اما در هیچ یک از مواد قانون به این مطلب اشاره نشده که اگر خواهان اصیل اساسا در دعوی سمتی نداشته باشد چه می توان کرد شاید بتوان گفت مفهوم نفع و سمت در یکدیگر مستتر است .(خودم نفهمیدم)
۵۷۲۰۷۳: یکی از شرایط اقامه دعوی ذی‌نفع بودن خواهان است اما در هیچ‌یک از مواد قانون به این مطلب اشاره نشده که اگر خواهان اصیل اساساً در دعوی سمتی نداشته باشد چه می‌توان کرد شاید بتوان گفت مفهوم نفع و سمت در یکدیگر مستتر است .(خودم نفهمیدم)


812330: زمانی که دادگاه احراز کند که در دعوای مطروحه ، با فرض اثبات ، نفعی برای خواهان در پی خواهد داشت ، باید برای ورود به ماهیت دعوا دستور تعیین وقت رسیدگی و دعوت از طرفین رسیدگی به دعوا را صادر کند و توانایی خواهان در اثبات ادعای خود اهمیتی ندارد.
۸۱۲۳۳۰: زمانی که دادگاه احراز کند که در دعوای مطروحه، با فرض اثبات، نفعی برای خواهان در پی خواهد داشت، باید برای ورود به ماهیت دعوا دستور تعیین وقت رسیدگی و دعوت از طرفین رسیدگی به دعوا را صادر کند و توانایی خواهان در اثبات ادعای خود اهمیتی ندارد.


255998: تشخیص نوع و عنوان دعوا دارای قاعده و ضابطه است و هرکس نمی تواند به سلیقه خود هر مفهموی را که اراده کند ، برای دعوی قایل شود و آن را از شمول ماده ای خارج و از مصادیق ماده ای دیگر اعلام و حکمی خلاف قانون بر آن بار کند.
۲۵۵۹۹۸: تشخیص نوع و عنوان دعوا دارای قاعده و ضابطه است و هرکس نمی‌تواند به سلیقه خود هر مفهموی را که اراده کند، برای دعوی قایل شود و آن را از شمول ماده ای خارج و از مصادیق ماده ای دیگر اعلام و حکمی خلاف قانون بر آن بار کند.


120246: برخی از حقوقدانان  ذی نفع بودن را اعم از تفع کنونی و آینده دانسته و برای نفع آینده به ماده 421 قانون تجارت و ماده 114 قانون آیین دادرسی مدنی استناد می کنند.
۱۲۰۲۴۶: برخی از حقوقدانان ذی‌نفع بودن را اعم از تفع کنونی و آینده دانسته و برای نفع آینده به ماده ۴۲۱ قانون تجارت و ماده ۱۱۴ قانون آیین دادرسی مدنی استناد می‌کنند.


335388:در رسیدگی به قرارها مانند قرار تامین خواسته نیز احراز ذی نفعی متقاضی صدور قرار ، باید مورد بررسی قرار گیرد.
۳۳۵۳۸۸:در رسیدگی به قرارها مانند قرار تأمین خواسته نیز احراز ذی‌نفعی متقاضی صدور قرار، باید مورد بررسی قرار گیرد.


1279960:خواهان باید در دعوای مطروحه دارای نفعی مستقیم باشد ( یعنی مستقیما از عمل خوانده موجبات محرومیت وی از حقی فراهم آمده باشد ) البته قانونگذار به طور استثنایی در مبحث ورود ثالث نفع غیر مستقیم را مورد پذیرش قرار داده است .
۱۲۷۹۹۶۰:خواهان باید در دعوای مطروحه دارای نفعی مستقیم باشد (یعنی مستقیماً از عمل خوانده موجبات محرومیت وی از حقی فراهم آمده باشد) البته قانونگذار به‌طور استثنایی در مبحث ورود ثالث نفع غیر مستقیم را مورد پذیرش قرار داده‌است.


== رویه های قضایی : ==
== رویه‌های قضایی ==
651400: صدور قرار توقیف و سرپرستی اموال ، مجوز طرح دعوا خلع ید از سوی ستاد اجرایی فرمان حضرت امام ( ره ) نیست .
۶۵۱۴۰۰: صدور قرار توقیف و سرپرستی اموال، مجوز طرح دعوا خلع ید از سوی ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) نیست.


726883: فیش ناخوانا می باشد .********************
۷۲۶۸۸۳: فیش ناخوانا می‌باشد. ********************


797860: حضور وکیل دادگستری در بعضی از دعاوی حقوقی الزامی است (آیین نامه اجرایی مواد 21و 33 قانون اصلاح پاره ای از قوانین دادگستری مصوب خرداد 1356)
۷۹۷۸۶۰: حضور وکیل دادگستری در بعضی از دعاوی حقوقی الزامی است (آیین‌نامه اجرایی مواد ۲۱و ۳۳ قانون اصلاح پاره ای از قوانین دادگستری مصوب خرداد ۱۳۵۶)


651420: در قبال دادخواست مالک مشاعی دادگاه مکلف به دادرسی به قدر سهم مالک مشاعی است و مالک مشاعی لزومی به طرح دعوی به طرح به طرفیت مالک مشاعی دیگر ندارد.
۶۵۱۴۲۰: در قبال دادخواست مالک مشاعی دادگاه مکلف به دادرسی به قدر سهم مالک مشاعی است و مالک مشاعی لزومی به طرح دعوی به طرح به طرفیت مالک مشاعی دیگر ندارد.


41374:ارتباط فیش با ماده 2 مشخص نیست **************
۴۱۳۷۴:ارتباط فیش با ماده ۲ مشخص نیست **************


517526: ارتباط فیش با ماده 2 مشخص نیست **************
۵۱۷۵۲۶: ارتباط فیش با ماده ۲ مشخص نیست **************


716046و 1366126و635619:  دادگاه صرفا می تواند به دعوایی رسیدگی کند که ذی نفع آن را درخواست کرده باشد پس اگر واخواهی مربوط به بخشی از رای غیابی باشد دادگاه صرفا می تواند همان بخش درخواست شده را مورد واخواهی قرار دهد. در صورتی که رای صادره از دادگاه ،خارج از حدود درخواست ذی نفع باشد و یا رای صادره متوجه خوانده نباشد رای صادر شده نسبت به بخشی که خارج از درخواست باشد وجاهت قانونی نداشته و رای قابل اعتراض می باشد .
۷۱۶۰۴۶و ۱۳۶۶۱۲۶و۶۳۵۶۱۹: دادگاه صرفاً می‌تواند به دعوایی رسیدگی کند که ذی‌نفع آن را درخواست کرده باشد پس اگر واخواهی مربوط به بخشی از رای غیابی باشد دادگاه صرفاً می‌تواند همان بخش درخواست شده را مورد واخواهی قرار دهد. در صورتی که رای صادره از دادگاه، خارج از حدود درخواست ذی‌نفع باشد یا رای صادره متوجه خوانده نباشد رای صادر شده نسبت به بخشی که خارج از درخواست باشد وجاهت قانونی نداشته و رای قابل اعتراض می‌باشد.


== مصادیق و نمونه ها : ==
== مصادیق و نمونه‌ها ==
662011: ارتباط ماده با فیش مشخص نیست **********
۶۶۲۰۱۱: ارتباط ماده با فیش مشخص نیست **********


700580:حق و حقوقات زوجه( مهریه نفقه نحله و ...) باید با توجه به شرایط مطالبه آن از زوج مطالبه  شود در صورت عدم تادیه توسط زوج ، زوجه ناچار است از طریق مراجع صالح به اقامه دعوی و مطالبه حق نماید .
۷۰۰۵۸۰:حق و حقوقات زوجه (مهریه نفقه نحله و ) باید با توجه به شرایط مطالبه آن از زوج مطالبه شود در صورت عدم تادیه توسط زوج، زوجه ناچار است از طریق مراجع صالح به اقامه دعوی و مطالبه حق نماید.


670484:دادرسی و دادخواهی نه تنها به عنوان یک حق برای متولی در نظر گرفته شده بلکه وی به حکم قانون موظف است تا در صورت لزوم با طرح دعوا در مراجع صالح احقاق حق نماید .
۶۷۰۴۸۴:دادرسی و دادخواهی نه تنها به عنوان یک حق برای متولی در نظر گرفته شده بلکه وی به حکم قانون موظف است تا در صورت لزوم با طرح دعوا در مراجع صالح احقاق حق نماید.


835656: همه کسانی که ذینفع دعوی هستند می توانند از حق پژوهش خود استفاده کنند مگر آنکه از آن صرف نظر کرده باشند.
۸۳۵۶۵۶: همه کسانی که ذینفع دعوی هستند می‌توانند از حق پژوهش خود استفاده کنند مگر آنکه از آن صرف نظر کرده باشند.


685867:ذینفعی باید قانونی و مشروع باشد یعنی نفع مورد ادعای خواهان بایستی ازحمایت قانونی برخوردار باشد و نفعی که اساسا غیر قانونی و نامشروع است قابل مطالبه نیست مثلا کارفرما نمی تواند به دلیل عدم انجام اضافه کار در مشاغل سخت و زیان آور علیه کارگر طرح دعوی نماید .( به نظر این فیش باید به بخش نظریات و نکات دکترین منتقل شود ******)
۶۸۵۸۶۷:ذینفعی باید قانونی و مشروع باشد یعنی نفع مورد ادعای خواهان بایستی ازحمایت قانونی برخوردار باشد و نفعی که اساساً غیرقانونی و نامشروع است قابل مطالبه نیست مثلاً کارفرما نمی‌تواند به دلیل عدم انجام اضافه کار در مشاغل سخت و زیان آور علیه کارگر طرح دعوی نماید .(به نظر این فیش باید به بخش نظریات و نکات دکترین منتقل شود ******)

نسخهٔ ‏۱۵ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۹:۱۷

هیچ دادگاهی نمی‌تواند به دعوایی رسیدگی کند مگر اینکه شخص یا اشخاص ذی‌نفع یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی آنان رسیدگی به دعوا را برابر قانون درخواست نموده باشند.

توضیح واژگان

۸۲۸۶۳۷: دعوای مالی: دعوای مالی آن است که اجرای آن مستقیماً برای خواهان ایجاد منفعتی نماید که قابل تقویم به پول باشد مانند الزام به تحویل مبیع یا خلع ید.

۱۲۸۱۴۰۳: شرط نامشروع: تعهد فرعی است که در ضمن تعهد اصلی دیگری درج می‌شود، که مطابق قواعد عمومی قراردادها تعهد و شرط ضمن آن باید مشروع باشد. گاهی اصل تعهد مشروع است، اما در کنار تعهد، شرطی وجود دارد که آن شرط نامشروع و خلاف قانون است. در این حالت اصل تعهد قابل مطالبه و الزام اور است اما شرط نامشروع آن خیر.

۶۶۶۵۹۷: دعوا: دعوا عبارت است از اینکه شخصی به عنوان مدعی به دادگاه مراجعه و شخص دیگری را به عنوان مدعیعلیه طرف دعوا خود قرار داده و از وی موضوع خاصی را مطالبه نماید، دادرس دادگاه مأمور احراز شرایط سه‌گانه مذکور باشد.

پیشینه

۱۴۴۴۹۱: ماده ۲ قانون آیین دادرسی مدنی سابق که مقررات این ماده را بیان می‌کرد، فقط به «شخص یا اششخاص ذی‌نفع» اشاره داشت اما در قانون جدید به «وکیل یا قاِّیم مقام یا نماینده قانونی آنان» نیز اشاره شده‌است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

۳۴۴۹۴۳: فیش ایراد دارد***********

۶۶۲۰۱۱: در مورد ادعای وصی راجع به انفاق نسبت به طفل یا صرف هزینه برای اموال او مانند حیوان یا مخارج زمین و املاک متعلق به طفل حرف وصی پذیرفته‌است.

۱۱۵۰۷۷: در این ماده سه نکته اساسی عنوان شده‌است و برای این موارد ضمانت اجراهایی نیز تایین شده‌است: ۱) ضرورت شروع رسیدگی دادگاه به دعوا پس از درخواست ۲) ضرورت ذینفع بودن خواهان ۳) ضرورت قانونی بودن شیوه طرح دعوا

۸۱۲۳۴۴: سمت به سه صورت قابل تصور است: اصالت، قایم مقامی و نمایندگی

۵۷۲۰۷۳: یکی از شرایط اقامه دعوی ذی‌نفع بودن خواهان است اما در هیچ‌یک از مواد قانون به این مطلب اشاره نشده که اگر خواهان اصیل اساساً در دعوی سمتی نداشته باشد چه می‌توان کرد شاید بتوان گفت مفهوم نفع و سمت در یکدیگر مستتر است .(خودم نفهمیدم)

۸۱۲۳۳۰: زمانی که دادگاه احراز کند که در دعوای مطروحه، با فرض اثبات، نفعی برای خواهان در پی خواهد داشت، باید برای ورود به ماهیت دعوا دستور تعیین وقت رسیدگی و دعوت از طرفین رسیدگی به دعوا را صادر کند و توانایی خواهان در اثبات ادعای خود اهمیتی ندارد.

۲۵۵۹۹۸: تشخیص نوع و عنوان دعوا دارای قاعده و ضابطه است و هرکس نمی‌تواند به سلیقه خود هر مفهموی را که اراده کند، برای دعوی قایل شود و آن را از شمول ماده ای خارج و از مصادیق ماده ای دیگر اعلام و حکمی خلاف قانون بر آن بار کند.

۱۲۰۲۴۶: برخی از حقوقدانان ذی‌نفع بودن را اعم از تفع کنونی و آینده دانسته و برای نفع آینده به ماده ۴۲۱ قانون تجارت و ماده ۱۱۴ قانون آیین دادرسی مدنی استناد می‌کنند.

۳۳۵۳۸۸:در رسیدگی به قرارها مانند قرار تأمین خواسته نیز احراز ذی‌نفعی متقاضی صدور قرار، باید مورد بررسی قرار گیرد.

۱۲۷۹۹۶۰:خواهان باید در دعوای مطروحه دارای نفعی مستقیم باشد (یعنی مستقیماً از عمل خوانده موجبات محرومیت وی از حقی فراهم آمده باشد) البته قانونگذار به‌طور استثنایی در مبحث ورود ثالث نفع غیر مستقیم را مورد پذیرش قرار داده‌است.

رویه‌های قضایی

۶۵۱۴۰۰: صدور قرار توقیف و سرپرستی اموال، مجوز طرح دعوا خلع ید از سوی ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) نیست.

۷۲۶۸۸۳: فیش ناخوانا می‌باشد. ********************

۷۹۷۸۶۰: حضور وکیل دادگستری در بعضی از دعاوی حقوقی الزامی است (آیین‌نامه اجرایی مواد ۲۱و ۳۳ قانون اصلاح پاره ای از قوانین دادگستری مصوب خرداد ۱۳۵۶)

۶۵۱۴۲۰: در قبال دادخواست مالک مشاعی دادگاه مکلف به دادرسی به قدر سهم مالک مشاعی است و مالک مشاعی لزومی به طرح دعوی به طرح به طرفیت مالک مشاعی دیگر ندارد.

۴۱۳۷۴:ارتباط فیش با ماده ۲ مشخص نیست **************

۵۱۷۵۲۶: ارتباط فیش با ماده ۲ مشخص نیست **************

۷۱۶۰۴۶و ۱۳۶۶۱۲۶و۶۳۵۶۱۹: دادگاه صرفاً می‌تواند به دعوایی رسیدگی کند که ذی‌نفع آن را درخواست کرده باشد پس اگر واخواهی مربوط به بخشی از رای غیابی باشد دادگاه صرفاً می‌تواند همان بخش درخواست شده را مورد واخواهی قرار دهد. در صورتی که رای صادره از دادگاه، خارج از حدود درخواست ذی‌نفع باشد یا رای صادره متوجه خوانده نباشد رای صادر شده نسبت به بخشی که خارج از درخواست باشد وجاهت قانونی نداشته و رای قابل اعتراض می‌باشد.

مصادیق و نمونه‌ها

۶۶۲۰۱۱: ارتباط ماده با فیش مشخص نیست **********

۷۰۰۵۸۰:حق و حقوقات زوجه (مهریه نفقه نحله و …) باید با توجه به شرایط مطالبه آن از زوج مطالبه شود در صورت عدم تادیه توسط زوج، زوجه ناچار است از طریق مراجع صالح به اقامه دعوی و مطالبه حق نماید.

۶۷۰۴۸۴:دادرسی و دادخواهی نه تنها به عنوان یک حق برای متولی در نظر گرفته شده بلکه وی به حکم قانون موظف است تا در صورت لزوم با طرح دعوا در مراجع صالح احقاق حق نماید.

۸۳۵۶۵۶: همه کسانی که ذینفع دعوی هستند می‌توانند از حق پژوهش خود استفاده کنند مگر آنکه از آن صرف نظر کرده باشند.

۶۸۵۸۶۷:ذینفعی باید قانونی و مشروع باشد یعنی نفع مورد ادعای خواهان بایستی ازحمایت قانونی برخوردار باشد و نفعی که اساساً غیرقانونی و نامشروع است قابل مطالبه نیست مثلاً کارفرما نمی‌تواند به دلیل عدم انجام اضافه کار در مشاغل سخت و زیان آور علیه کارگر طرح دعوی نماید .(به نظر این فیش باید به بخش نظریات و نکات دکترین منتقل شود ******)