ماده ۱۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (Wikihagh admin صفحهٔ ماده 142 قانون آيين دادرسي كيفري را به ماده ۱۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری منتقل کرد: فارسی سازی نویسه ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
تفتيش و بازرسي منزل يا محل سكناي افراد در حضور متصرف يا ارشد حاضران و در صورت ضرورت با حضور شهود تحقيق ، ضمن رعايت موازين شرعي و قانوني ، حفظ نظم محل مورد بازرسي و مراعات حرمت متصرفان و ساكنان و مجاوران آن به عمل مي آيد .
تفتيش و بازرسي منزل يا محل سكناي افراد در حضور متصرف يا ارشد حاضران و در صورت ضرورت با حضور شهود تحقيق ، ضمن رعايت موازين شرعي و قانوني ، حفظ نظم محل مورد بازرسي و مراعات حرمت متصرفان و ساكنان و مجاوران آن به عمل مي آيد .
تبصره ماده 142: هرگاه در محل مورد بازرسي كسي نباشد ، در صورت فوريت ، بازرسي در غياب متصرفان و ساكنان محل ، با حضور دو نفر از اهل محل به عمل مي آيد و مراتب فوريت در صورتمجلس قيد مي شود .
تبصره ماده 142: هرگاه در محل مورد بازرسي كسي نباشد ، در صورت فوريت ، بازرسي در غياب متصرفان و ساكنان محل ، با حضور دو نفر از اهل محل به عمل مي آيد و مراتب فوريت در صورتمجلس قيد مي شود .
== پیشینه ==
سابقاً ماده 98 قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب 1378) در این خصوص وضع شده بود.483464
== مطالعات تطبیقی ==
در حقوق فرانسه، حضور متهم در حین امر بازرسی و بدون اطلاع قبلی وی از موضوع ضروری است. در فرض ناتوانی یا عدم تمایل متهم به حضور در محل بازرسی، می تواند به انتخاب خود نماینده ای در این خصوص تعیین کند. در غیر این صورت دو نفر به انتخاب بازپرس در جلسه بازرسی حضور خواند داشت.1513936
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
ماده فوق در خصوص لزوم رعایت محدودیت های امر تفتیش اماکن در راستای حفظ شأن مقام قضا است.1641732 از همین روی باید اصل را بر حضور متصرف قانونی در حین تفتیش و بازرسی اماکن قرار داد. معذلک عدم حضور او نیز نباید منجر به ناتوانی از انجام بازرسی شده و باب سوء استفاده های احتمالی نظیر فرار متهم یا امحاء آثار جرم را باز کند.لذا در فرض غیاب متصرف، می توان در حضور ارشد حضار بازرسی را به عمل آورد. این امر باید در صورتجلسه قید شود.1513924 این امر در خصوص اماکنی نظیر سینما ها نیز لازم الرعایه بوده و مامورین باید پیش از بازدید از سینما، متصدی ای صاحب آن را از این امر مطلع کنند.890672 به علاوه عده ای به مسئولیت ضابطان به باخبر کردن ساکن محل در خصوص تفتیش محل قبل از حضور در محل جز در موارد ضروری تصریح نموده اند.1524612همچنین لازم است از اعطای دستور کلی برای ورود و تفتیش اماکن خود داری شده و محلی که برای ورود به آن مجوز صادر شده است به دقت مشخص شده باشد.637168 رعایت چنین اصولی را به نفع مصالح عامه و نظام اجتماعی کشور نیز دانسته اند.1737848
عده ای معتقدند رعایت ترتیب قانونی در این خصوص، مستلزم حضور صاحب خانه در حین بازکردن منزل است. مگر در موارد فوری. همچنین لازم است ورود به منزل و تفتیش آن جز در موارد ضروری در طول روز صورت گیرد.536524لحظه شروع بازرسی را باید به نظر بازپرس یا افرادی که انجام تحقیقات به نیابت به آن ها واگذار شده است سپرد.550136تفتیش منزل بدون رعایت مقررات قانونی را باید جرم تلقی نمود.483472
== مواد مرتبط ==
[[اصل 24 قانون اساسی]]
[[اصل 97 قانون اساسی]]
[[صل 98 قانون اساسی|اصل 98 قانون اساسی]]
[[اصل 99 قانون اساسی]]
[[اصل 100 قانون اساسی]]  637188
== انتقادات ==
عده ای معتقدند بهتر بود شرایط و ضوابط نحوه ورود به منازل و اماکن مورد تفتیش به نحو جزئیی تر و شفاف تری بیان میشد تا موجبات سوء استفاده از سوی مامورین و به ضرر متهم فراهم نشود.1406428

نسخهٔ ‏۵ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۴۴

تفتيش و بازرسي منزل يا محل سكناي افراد در حضور متصرف يا ارشد حاضران و در صورت ضرورت با حضور شهود تحقيق ، ضمن رعايت موازين شرعي و قانوني ، حفظ نظم محل مورد بازرسي و مراعات حرمت متصرفان و ساكنان و مجاوران آن به عمل مي آيد . تبصره ماده 142: هرگاه در محل مورد بازرسي كسي نباشد ، در صورت فوريت ، بازرسي در غياب متصرفان و ساكنان محل ، با حضور دو نفر از اهل محل به عمل مي آيد و مراتب فوريت در صورتمجلس قيد مي شود .

پیشینه

سابقاً ماده 98 قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب 1378) در این خصوص وضع شده بود.483464

مطالعات تطبیقی

در حقوق فرانسه، حضور متهم در حین امر بازرسی و بدون اطلاع قبلی وی از موضوع ضروری است. در فرض ناتوانی یا عدم تمایل متهم به حضور در محل بازرسی، می تواند به انتخاب خود نماینده ای در این خصوص تعیین کند. در غیر این صورت دو نفر به انتخاب بازپرس در جلسه بازرسی حضور خواند داشت.1513936

نکات توضیحی تفسیری دکترین

ماده فوق در خصوص لزوم رعایت محدودیت های امر تفتیش اماکن در راستای حفظ شأن مقام قضا است.1641732 از همین روی باید اصل را بر حضور متصرف قانونی در حین تفتیش و بازرسی اماکن قرار داد. معذلک عدم حضور او نیز نباید منجر به ناتوانی از انجام بازرسی شده و باب سوء استفاده های احتمالی نظیر فرار متهم یا امحاء آثار جرم را باز کند.لذا در فرض غیاب متصرف، می توان در حضور ارشد حضار بازرسی را به عمل آورد. این امر باید در صورتجلسه قید شود.1513924 این امر در خصوص اماکنی نظیر سینما ها نیز لازم الرعایه بوده و مامورین باید پیش از بازدید از سینما، متصدی ای صاحب آن را از این امر مطلع کنند.890672 به علاوه عده ای به مسئولیت ضابطان به باخبر کردن ساکن محل در خصوص تفتیش محل قبل از حضور در محل جز در موارد ضروری تصریح نموده اند.1524612همچنین لازم است از اعطای دستور کلی برای ورود و تفتیش اماکن خود داری شده و محلی که برای ورود به آن مجوز صادر شده است به دقت مشخص شده باشد.637168 رعایت چنین اصولی را به نفع مصالح عامه و نظام اجتماعی کشور نیز دانسته اند.1737848

عده ای معتقدند رعایت ترتیب قانونی در این خصوص، مستلزم حضور صاحب خانه در حین بازکردن منزل است. مگر در موارد فوری. همچنین لازم است ورود به منزل و تفتیش آن جز در موارد ضروری در طول روز صورت گیرد.536524لحظه شروع بازرسی را باید به نظر بازپرس یا افرادی که انجام تحقیقات به نیابت به آن ها واگذار شده است سپرد.550136تفتیش منزل بدون رعایت مقررات قانونی را باید جرم تلقی نمود.483472

مواد مرتبط

اصل 24 قانون اساسی

اصل 97 قانون اساسی

اصل 98 قانون اساسی

اصل 99 قانون اساسی

اصل 100 قانون اساسی 637188

انتقادات

عده ای معتقدند بهتر بود شرایط و ضوابط نحوه ورود به منازل و اماکن مورد تفتیش به نحو جزئیی تر و شفاف تری بیان میشد تا موجبات سوء استفاده از سوی مامورین و به ضرر متهم فراهم نشود.1406428