ماده ۵۴۱ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

هرگاه در اثر یک ضربه یا هر رفتار دیگر، آسیب‌ های متعدد در اعضای بدن به ‌وجود آید چنانچه هریک از آنها در اعضاء مختلف باشد یا همه در یک عضو بوده ولی نوع هر آسیبی غیر از نوع دیگری باشد و یا از یک نوع بوده و لکن در دو یا چند محل جداگانه از یک عضو باشد، هر آسیب دیه جداگانه دارد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

این ماده در خصوص استثنایی بر عدم تداخل دیه جراحات وضع شده و آن را می توان تحت عنوان متصل بودن زخمی یا جراحتی به جراحت دیگر در نظر گرفت.1426228بطوری که اگر بر اثر یک عمل واحد، خسارات متعدد حاصل شود، باید برای هر کدام قائل به دیه خاص و جداگانه بود. اعم از این که چند دیه را لازم باشد به یک نفر داد یا به افراد متعدد.1721956بر اساس این ماده اگر از یک ضربه آثار و جراحاتی مختلف ایجاد شود، باید برای هر یک قائل به دیه یا ارش جداگانه بود.670188 همچنین اگر یک ضربه موجب آسیب چند عضو شود، دیه یا ارش این اعضاء تداخل نمی کند. مگر اینکه با یک ضربه فقط یک عضو آسیب هایی متعدد دیده باشد.671084به نظر می رسد ممکن است یک صدمه موجب دیه های متعدد شود که مجموع آنها بیشتر از دیه کامل نیز گردد.712744 همچنین اگر عملی شکستگی یا قطع عضوی را به دنبال داشته باشد و در نهایت نیز منجر به مرگ مجنی علیه شود، فقط باید مجازات قتل را اعمال نمود.669748

گروهی در همین راستا معتقدند اگر در میزان جراحتی که به موجب یک ضربه ایجاد شده است اختلاف باشد، باید قائل به دیه جراحت عمیق تر بود. اما اگر به موجب یک ضربه واحد چند قسمت مختلف مجروح شود، تداخل دیه موضوعیت نداشته و باید دیه هر جنایت جداگانه پرداخت شود.2815952

سوابق فقهی

گروهی از فقها بیان داشته اند که اگر در اثر ضربه ای که مستوجب دیه است،چند نقطه از یک استخوان شکسته شود، چنانچه عرقاً چند جنایت واقع شده باشد، تعدد دیات و استقلال آن ها را موجب می شود.1455956

رویه قضایی

به موجب یک نظریه مشورتی اگر به موجب شلیک یک گلوله ساچمه زنی، ساچمه هایی وارد بدن کسی شود و موجب ایجاد جراحاتی شود، لازم است برای هر جراحت دیه ای جداگانه داده شود. مگر آن که مجموع جراحات عرفاً یک جراحت به حساب آیند.713648 همچنین به موجب نظریه مشورتی 7/2334-78/6/1 شکستن دو استخوان یک عضو موجب دو دیه است. اما شکستن چند قسمت یک استخوان، موجب یک دیه است.714196

همچنین بر اساس نظریه کمیسیون استفتائات شورای عالی قضایی مورخ 63/4/5 ضربه ای واحد که هم موجب پارگی شده و هم کبودی ساخته است، دیه یا ارش مستقل را سبب می شود.1426268