ماده ۶۹۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
این ماده برگرفته از [[ | این ماده برگرفته از [[ماده 462 قانون مجازات اسلامی 1370]] است اما تفاوت هایی بین دو ماده وجود دارد.اول آنکه در قانون قدیم از موردی که حکم به پرداخت ارش میشد،صحبت نشده بود. و دوم آنکه حکم مذکور در ذیل ماده 462 قدیم در قانون جدید ذکر نشده است و سوم همان که اندک تفاوت در عبارات 2 ماده وجود دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4584116|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
گفتنی است در مورد دیه بویایی و زایل کردن آن از دو سوراخ بینی، حکم به صحیح عاصم بن حمید از محمد بن قیس از امام باقر استناد میشود که در آن حدیث آمده است:در زمان امیرالمومنین مردی ادعا کرد که در اثر ضربتی،بینایی،بویایی و نطق خود را از دست داده است و امام(ع) فرمودند:"ان كان صادقا فقى وجبت له ثلاث ديات النفس."<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد فقه (جلد اول ) (بخش جزا)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=831508|صفحه=|نام۱=آیت اله خلیل|نام خانوادگی۱=قبله ای خویی|چاپ=4}}</ref> | گفتنی است در مورد دیه بویایی و زایل کردن آن از دو سوراخ بینی، حکم به صحیح عاصم بن حمید از محمد بن قیس از امام باقر استناد میشود که در آن حدیث آمده است:در زمان امیرالمومنین مردی ادعا کرد که در اثر ضربتی،بینایی،بویایی و نطق خود را از دست داده است و امام(ع) فرمودند:"ان كان صادقا فقى وجبت له ثلاث ديات النفس."<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد فقه (جلد اول ) (بخش جزا)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=831508|صفحه=|نام۱=آیت اله خلیل|نام خانوادگی۱=قبله ای خویی|چاپ=4}}</ref> | ||
== منابع == | |||
<references /> | |||
نسخهٔ ۴ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۳۳
از بین بردن کامل بویایی، موجب دیه کامل است و از بین بردن قسمتی از آن، ارش دارد. تبصره ـ اگر در اثر جنایت، بویایی یکی از دو سوراخ بینی به طور کامل از بین برود نصف دیه کامل دارد.
پیشینه
این ماده برگرفته از ماده 462 قانون مجازات اسلامی 1370 است اما تفاوت هایی بین دو ماده وجود دارد.اول آنکه در قانون قدیم از موردی که حکم به پرداخت ارش میشد،صحبت نشده بود. و دوم آنکه حکم مذکور در ذیل ماده 462 قدیم در قانون جدید ذکر نشده است و سوم همان که اندک تفاوت در عبارات 2 ماده وجود دارد.[۱]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
در مورد دیه بویایی،باید توجه داشت که بویایی قابل مقایسه با اعضای تک فردی یا دو فردی بدن نیست.زیرا عضو محسوب نمیشود.[۲]ضمنا هرگاه حس بویایی از راهی غیر از صدمه به مجرای بینی از بین برود،مشمول ماده 694 قانون مجازات اسلامی خواهد بود.[۳]
سوابق فقهی
در رابطه با دیه از بین رفتن بویایی،آیت الله خمینی معتقدند اگر جنایتی سبب شود که هر دو سوراخ بینی کسی فاقد این حس شود،باید دیه کامل پرداخت شود و اگر یکی از آن دو فاقد این حس شود،باید نصف دیه کامل را بدهد.هرچند که فرض دوم محل اشکال است.[۴]فقهای عامه نیز معتقدند که اتلاف حس بویایی،مثل سایر حواس دارای دیه کامل است و از پیامبر نقل میکنند که:"فی المشام الدیه"همچنین گفه اند که از بین بردن حس بویایی یکی از دو سوراخ بینی موجب نصف دیه کامل است.[۵]اگرچه در مورد نصف دیه کامل دانستن از بین رفتن بویایی یکی از دو سوراخ بینی نظر مخالف وجود دارد و این سوال مطرح است که آیا باید دیه این منفعت را به تعداد مجرای بینی،یعنی به دو، تقسیم کرد یا خیر؟که باید گفت ظاهرا نویسندگان قانون مجازات اسلامی تقسیط دیه کامل به دو را پذیرفته اند.اما عده دیگری از آنان،تقسیط دیه بر تعداد اعضا را منصرف به اعضای ظاهری میدانند و قائل به این هستند که نمیتوان این قاعده را در منافع جاری ساخت.در نتیجه از بین بردن حس بویایی یکی از آنها،موجب ثبوت نصف دیه کامل نیست.لذا در صورتی که حس بویایی یکی از دو مجرا زائل شود،باید با صلح حکم صادر گردد.به نظر میرسد این صلح نیز قهری باشد.یعنی اگر بین طرفین سازش حاصل نشد قاضی برای فصل خصومت،حکم به پرداخت جریمه ای که با نظر خبره تعیین میکند،میدهد.[۶]
گفتنی است در مورد دیه بویایی و زایل کردن آن از دو سوراخ بینی، حکم به صحیح عاصم بن حمید از محمد بن قیس از امام باقر استناد میشود که در آن حدیث آمده است:در زمان امیرالمومنین مردی ادعا کرد که در اثر ضربتی،بینایی،بویایی و نطق خود را از دست داده است و امام(ع) فرمودند:"ان كان صادقا فقى وجبت له ثلاث ديات النفس."[۷]
منابع
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4584116
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 713408
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 713396
- ↑ محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4187204
- ↑ ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 837532
- ↑ ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 837504
- ↑ آیت اله خلیل قبله ای خویی. قواعد فقه (جلد اول ) (بخش جزا). چاپ 4. سمت، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 831508