ماده ۱۳۴ قانون مدنی

هیچ یک از اشخاصی که در یک معبر یا یک مجری شریکند نمی‌توانند شرکای دیگر را مانع از عبور یا بردن آب شوند.

توضیح واژگان

به اجتماع حقوق مالکین متعدد، نسبت به همه اجزای مال واحد، اشاعه یا شرکت گویند.

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

در این ماده، نتیجه و حاصل عمل، مورد نهی قانونگذار قرار گرفته است. به نحوی که مخالفت با چنین ممنوعیتی، موجب بی اعتباری عمل منهیٌ عنه خواهد بود.

مفاد این ماده، نسبت به موارد استفاده متعارف، و مبتنی بر طبیعت دیوار مشترک، نیز قابلیت تسری داشته؛ و برخی دادگاه ها، در رابطه با سایر اموال مشاع نیز، به ماده مزبور استناد می نمایند. و در موارد سکوت قانونگذار، می توان از مفاد این ماده، برای سایر مصادیق تصرف در اموال مشاع، قائل به قیاس، وحدت ملاک، و یا تنقیح مناط شد. مثلاً در موردی که شخصی وفات می یابد؛ ورثه او تا زمان افراز ملک، و یا فروش آن، نسبت به خانه او، مالکیت جمعی و مشاعی دارند؛ و در عمل، مقدور نیست که برای هر دفعه ورود به خانه، و یا استفاده از نقاط مختلف آن، نظیر سرویس بهداشتی، حمام و آشپزخانه، مدام از یکدیگر، طلب اذن نمایند.

مفاد این ماده، استثنایی است بر انتفاع شرکا از اموال مشاع. چراکه با استناد به قاعده عسر و حرج، اذن شرکا از یکدیگر، بابت هر بار ورود به معبر یا مجرای مشترک، امری نامقدور است.

حتی با مخالفت شریک هم، می توان به بام مشترک رفته؛ و برف ها را از روی آن، به پایین ریخت؛ و یا اینکه از نهر مشترک، آب برداشت.

رویه های قضایی

به موجب دادنامه شماره  1745 مورخه 4/11/1327 شعبه 6 دیوان عالی کشور، ممکن است حق استیفا از مجرای موجود در یک ملک، علاوه بر مالک زمین، به اشخاص دیگری هم، تعلق داشته باشد.