ماده ۷۷۹ قانون مدنی

هر گاه مرتهن برای فروش عین مرهونه وکالت نداشته باشد و راهن هم برای فروش آن و ادای دین حاضر نگردد مرتهن به حاکم رجوع می‌نماید تا اجبار به بیع یا ادای دین به نحو دیگر بکند.

توضیح واژگان

رهن: رهن در شرع اسلام، دارای مفهوم خاصی نبوده؛ و در همان معنای لغوی خود به کار رفته است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

راه حل های مندرج در این ماده، جهت وصول طلب مرتهن، با تصویب قوانین راجع به ثبت، تغییر کیفیت داده است. چراکه امروزه مراجعه به راهن، ازطریق صدور اجراییه، و یا تقدیم برگ دوم دادخواست و ضمایم آن به وی، صورت پذیرفته؛ و لازم نیست که مرتهن، پیش از طرح دعوا در دادگستری، و یا درخواست صدور اجراییه از اداره اجرای ثبت اسناد رسمی، با ارسال نامه یا اظهارنامه به مرتهن، حق خود را مطالبه نماید. ناگفته نماند که مراجعه به دادگاه نیز، درمواردی صورت می گیرد که سند رهن، عادی باشد؛ درغیراینصورت وصول طلب مرتهن، ازطریق توسل به مراجع ثبتی امکانپذیر خواهد بود.

سوابق فقهی

اگر راهن، پس از سررسید دین، از وفای به عهد خویش خودداری نماید؛ درصورتیکه مرتهن، از سوی راهن وکیل در بیع رهینه باشد؛ می تواند با فروش آن، طلب خود را وصول نماید. و چنانچه وکالتی در میان نبوده؛ و مرتهن نیز به حاکم دسترسی نداشته؛ و یا نتواند دلیل موجهی را، جهت اثبات ادعای خویش ارائه نماید؛ دراینصورت می تواند رهینه را فروخته، و از محل بیع آن، طلب طلب خود را وصول نماید.

رویه های قضایی

به موجب دادنامه شماره 3288/130 مورخه 27/8/1308 شعبه 11 دیوان عالی کشور، اگر مرتهن، بدون کسب اذن از راهن، عین مرهونه را بفروشد؛ بیع مزبور باطل است.