ماده ۹۳۶ قانون مدنی

با وجود اعمام یا اخوال، اولاد آن‌ها ارث نمی‌برند مگر در صورت انحصار وارث به یک پسرعموی ابوینی با یک عموی ابی تنها که فقط در این صورت پسرعمو، عمو را از ارث محروم می‌کند. لیکن اگر با پسرعموی ابوینی خال یا خاله باشد یا اعمام متعدد باشند ولو ابی تنها، پسرعمو ارث نمی‌برد.

توضیح واژگان

خال یعنی دایی یا برادر مادر متوفی. (۱۰۴۷۹۹) (۲۰۱۵۱)

نکات توضیحی تفسیری دکترین

اگر متوفی دارای یک عمو و عمه ابی، دو دایی و یک پسرعموی ابوینی باشد؛ دراینصورت، با وجود اقربای متعدد در درجه نزدیکتر به متوفی، پسرعموی ابوینی ارث نمی‌برد. (۳۸۵۲۸) و اگر به غیر از عموی ابی و پسرعموی ابوینی متوفی، اشخاص دیگری نظیر پسرعمه میت هم، زنده باشند؛ دراینصورت پسرعموی ابوینی و پسرعمه متوفی، از ارث نصیبی نمی‌برند. (۲۶۵۶۷۴) و چنانچه ورثه متوفی، منحصر به یک پسرعموی ابوینی و یک عموی ابی باشد؛ و پسرعموی ابوینی به گمان اینکه عموی وی، در ارث بری بر او مقدم است؛ اقرار به وجود حق برای عموی ابی نماید؛ چنین اقراری به دلیل فساد سبب، معتبر نمی‌باشد. (۴۰۹۸۹۵)

درصورتیکه عمو و عمه و دایی و خاله متوفی، در قید حیات نباشند؛ فرزندان آنها به قائم مقامی از پدر یا مادرشان، از میت ارث می‌برند. (۸۹۳۷۳۶)

مستندات فقهی

بنابر اجماع، هرگاه وراث میت، منحصر به عموی ابی و پسرعموی ابوینی باشند؛ دراینصورت پسر عموی ابوینی، عموی خود را، از ارث محروم می‌نماید. (۹۵۳۸۸)