ماده ۱۱۷۵ قانون مدنی

طفل را نمی‌توان از ابوین و یا از پدر و یا از مادری که حضانت با اوست گرفت مگر در صورت وجود علت قانونی.

توضیح واژگان

حضانت، یعنی ولایت، سرپرستی، تربیت، نگهداری و مراقبت از صغیر. و به محافظت و تربیت صغیر، حضانت گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

کسی که حضانت طفل را بر عهده دارد؛ نباید به اعتیاد مضر، فساد جنسی، ارتشاء، خیانت در امانت و کلاهبرداری، که همگی از مصادیق واضح انحراف های اخلاقی، محسوب می گردند؛ مبتلا باشد.

حضانت، قائم به شخص بوده؛ و قابلیت اسقاط یا انتقال به غیر را ندارد؛ سقوط یا تعلیق وظیفه حضانت، فقط در صورت وجود تعارض بین این تکلیف با منفعت و مصلحت صغیر، امکانپذیر است. زیرا حقوق طفل، مرجح بر حقوق ابوین او بوده؛ و جز در موارد به خطر افتادن مصالح کودک، نمی توان والدین او را، معاف از حضانت دانست.

چنانچه دادگاه، حضانت کودک را، به مادر سپرده؛ و پدر از تحویل طفل به او، خودداری نماید؛ دادگاه، وی را ملزم به تسلیم کودک به مادر او خواهدنمود.

حضانت، حق ابوین بوده؛ و نمی توان آنان را، از اعمال آن منع نمود؛ لذا هر یک از آنان، به جهت احقاق حق خویش، درصورت لزوم، می تواند به مقامات صالح مراجعه نماید.

حق حضانت، منحصر به ابوین طفل بوده؛ و تا زمانی که، صلاحیت خود را برای اعمال این حق، از دست نداده باشند؛ هیچ یک از اقربای کودک، نمی تواند مدعی حضانت او گردد.

حق، متضمن ایجاد سلطه، برای ذیحق است.

حق حضانت، امتیازی طبیعی است که از دیرباز، وجودداشته؛ و ابدی هم خواهدبود.

سوابق فقهی

کسی که حضانت طفل را، بر عهده دارد؛ باید امین، معتمد، ثقه و عادل بوده؛ و فاسق نباشد.

رویه های قضایی

به موجب دادنامه شماره 591 مورخه 27/9/1369 شعبه 33 دیوان عالی کشور، حضانت پدر، درمواردی که طفل را، در معرض انحراف های دینی و اخلاقی قراردهد؛ منتفی است.