ماده ۵۰۷ قانون مدنی

در اجاره‌ی حیوان، تعیین منفعت، یا به تعیین مدت اجاره است یا به بیان مسافت و محلی که راکب یا محمول باید به آن جا حمل شود.

توضیح واژگان

اجاره: به قراردادی که به موجب آن، مستأجر در مقابل مالی که به مؤجر پرداخت می نماید؛ برای زمانی مشخص، مالک منافع عین مستأجره می گردد.(912187)

نکات توضیحی تفسیری دکترین

مورد اجاره، باید به نحوی تعیین گردد؛ که رفع جهل و غرر نماید. بنابراین، یا باید مورد اجاره، برای مدتی معین، موضوع عقد قرار گیرد. مانند اجاره خودرو، با تعیین مبدأ، و برای مدت 20 روز. و یا اینکه با تعیین مسافت، از مکانی معین به مکان معین دیگر، از عین مستأجره رفع غرر شود. و اگر هم مدت و هم مسافت مجهول باشند؛ بی تردید اجاره باطل است.(59340)

اگر شخصی خودرویی را، برای حمل بار اجاره نماید؛ باید میزان محموله، با رؤیت و یا تخمین تقریبی، به نحوی که رفع غرر نماید؛ معلوم گردد. و نیز جنس محموله باید مشخص باشد. چراکه به عنوان نمونه، نمی توان بین پنبه و آهن، قائل به هیچگونه تفاوتی نگردید. راکب یا راننده نیز، باید با مشاهده و یا توصیف معلوم گردد. اگر موضوع اجاره حیوان باشد؛ آن نیز باید به وسیله رؤیت و یا با وصف معین شود. حتی اگر عرف آن منطقه، بین مرکب نر و ماده، تمایز قائل گردد؛ حیوان مورد اجاره، از این حیث نیز باید معلوم شود.(59340)

سوابق فقهی

اگر حیوانی، برای حمل بار معینی اجاره شود؛ ولی مستأجر بار بیشتری را بر آن سوار نماید؛ دراینصورت باید اجاره میزان مازاد را نیز، تأدیه نماید. و اگر مرکب، بر اثر بار اضافه تلف گردد؛ وی مسئول است. چون مسبب تلف بوده؛ و تعدی او منجر به از بین رفتن حیوان گردیده است. اما در مواردی که مؤجر، مباشرت در توزین کالا نموده؛ و با علم به غرر، اقدام به بارگیری کرده است؛ دراینصورت مستأجر هیچگونه ضمانی نداشته؛ و فقط باید اجرت توافق شده را پرداخت نماید. و چنانچه شخص ثالث، اقدام به وزن محموله نموده باشد؛ مسئولیت تأدیه اجرت المثل بار مازاد، بر عهده او است.(358515)

مصادیق و نمونه ها

• اگر گاوی را، برای شیار زمین مزروعی اجاره دهند؛ باید مقدار زمین، از حیث جریب و یا هکتار معلوم باشد. و نوع زمین هم، از حیث سستی، سختی، خاکی، ریگی و سنگستان بودن، با رؤیت و یا وصف مشخص شود.(59340)