ماده ۷۱۱ قانون مدنی

اگر ضامن دین را تأدیه کند و مضمون‌عنه آن را ثانیاً بپردازد ضامن حق رجوع به مضمون‌له نخواهد داشت و باید به مضمون‌عنه مراجعه کند و مضمون‌عنه می‌تواند از مضمون‌له آن چه را که گرفته است مسترد دارد.

توضیح واژگان

انتقال ذمه : در فقه به انتقال محل اعتباری هر شخص که دیون و التزامات در آن واقع می شود ، به کسی دیگر را انتقال ذمه گویند.

پیشینه

در ماده 2031 قانون مدنی فرانسه ضامنی که بدون اعلام ، پرداخت می کند و پس از آن مدیون پرداخت می کند نمی تواند به مضمون عنه رجوع کند بلکه به مضمون له مراجعه می کند.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

در صورتی که مضمون عنه و ضامن هر دو دین را پرداخت نمایند ، با توجه به اینکه ضامن به وظیفه خود که تادیه دین بوده عمل کرده است ، رجوع ضامن به مضمون له موردی ندارد و در این فرض مضمون عنه که پس از سقوط دین پرداخت کرده است می تواند به مضمون له مراجعه کرده و آن را مسترد نماید. اما با توجه به اینکه ایفا دین از جانب غیر مدیون نیز جایز می باشد ( ماده 267 ق.م)  پرداخت دین  توسط مضمون عنه قبل از ضامن ، دین ضامن را ساقط کرده و پرداخت ضامن دیگر بلاجهت بوده  و ضامن می تواند برای استرداد وجه به مضمون له مراجعه نماید. اما چنانچه مضمون عنه تعهد داشته باشد که برائت ذمه ضامن را تحصیل نماید ، در این صورت ضامن باید پیش از پرداخت مضمون عنه را آگاه نماید در غیر این صورت در صورت پرداخت توامان مضمون عنه و ضامن چنانچه مضمون عنه نتواند آنچه را که به ناروا به مضمون له پرداخت کرده است مسترد نماید جبران خسارت ناشی از این امر به عهدخ ضامن بوده و دادگاه می تواند طلب ضامن از مضمون عنه را با خسارتی که برای مضمون عنه به بار آمده را تهاتر نماید.