ماده ۳۰۱ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (Wikihagh admin صفحهٔ ماده 301 قانون مجازات اسلامی را به ماده ۳۰۱ قانون مجازات اسلامی منتقل کرد: فارسی سازی نویسه ها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
قصاص در صورتی ثابت می شود که مرتکب، پدر یا از اجداد پدری مجنی علیه نباشد و مجنی علیه، عاقل و در دین با مرتکب مساوی باشد. تبصره ـ چنانچه مجنی علیه مسلمان باشد، مسلمان نبودن مرتکب، مانع قصاص نیست. | قصاص در صورتی ثابت می شود که مرتکب، پدر یا از اجداد پدری مجنی علیه نباشد و مجنی علیه، عاقل و در دین با مرتکب مساوی باشد. تبصره ـ چنانچه مجنی علیه مسلمان باشد، مسلمان نبودن مرتکب، مانع قصاص نیست. | ||
== توضیح وازگان == | |||
جد ، پدر پدر و پدر مادر است در خط صعودی.117764 | |||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | |||
این ماده در مقام بیان شرایط مجنی علیه برای امکان اجرای قصاص است. از جمله این شرایط نیز هم کفو بودن طرفین است که از مصادیق آن این است که مجنی علیه نباید فرزند جانی باشد و نیز باید در دین با مرتکب مساوی باشد..134332 در این ماده در خصوص برخی از موانع قصاص صحبت شده است . به عنوان مثال اگرچه قتل شرعاً موجب قصاص است، اما قتل فرزند از موانع قصاص تلقی میشود.340796 عده ای نیز این ماده را بیانگر حالات «عند موجب دیه» دانسته اند که ناظر به جنایت عامدانه ای است که مستوجب قصاص نمی باشد.337080 لذا اگر پدری فرزند خود را بکشد، به موجب یک حکم اختصاصی قصاص نمیشود. بلکه باید دیه پرداخته و تعزیر شود.269236 لذا از آنجایی که این حکم یک استثناء از حکم قصاص است، نمی توان آن را به مادر نیز تسری داد.269240 البته در این حالت، تساوی دین میان پدر و پسر ضرورتی ندارد. 353936 همچنین علاوه ب رپدر، اجداد پدری نیز مشمول همین حکم هستند.728056 | |||
همچنین عاقل بودن مجنی علیه نیز از دیگر شرایط قصاص است. لذا قتل عمدی نسبت به مجنون، قصاص ندارد.349684 شرط دیگر لازم برای تحقق قصاص، مسلمان بودن مجنی علیه است.349692 در این جا مقصود مطلق مسلمانان هستند و جنسیت یا سن ان ها تاثیری بر مساله ندارند.669544 لذا کافر حتی در فرض مهدور الدم بودن مسلمان، نمی تواند مسلمان را به قتل برساند.669876 مسلمان شدن مجنی علیه قبل از مرگ نیز موجب ثبوت قصاص نمیشود.804808 | |||
== مستندات فقهی == | |||
در این خصوص امیرالمؤمنین علی (ع) میفرمود:« اگر پدر فرزندش را بکشد کشته نمیشود ولی اگر فرزند پدرش را بکشد، در برابر پدر کشته می شود...»2357384 | |||
نسخهٔ ۶ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۴۸
قصاص در صورتی ثابت می شود که مرتکب، پدر یا از اجداد پدری مجنی علیه نباشد و مجنی علیه، عاقل و در دین با مرتکب مساوی باشد. تبصره ـ چنانچه مجنی علیه مسلمان باشد، مسلمان نبودن مرتکب، مانع قصاص نیست.
توضیح وازگان
جد ، پدر پدر و پدر مادر است در خط صعودی.117764
نکات توضیحی تفسیری دکترین
این ماده در مقام بیان شرایط مجنی علیه برای امکان اجرای قصاص است. از جمله این شرایط نیز هم کفو بودن طرفین است که از مصادیق آن این است که مجنی علیه نباید فرزند جانی باشد و نیز باید در دین با مرتکب مساوی باشد..134332 در این ماده در خصوص برخی از موانع قصاص صحبت شده است . به عنوان مثال اگرچه قتل شرعاً موجب قصاص است، اما قتل فرزند از موانع قصاص تلقی میشود.340796 عده ای نیز این ماده را بیانگر حالات «عند موجب دیه» دانسته اند که ناظر به جنایت عامدانه ای است که مستوجب قصاص نمی باشد.337080 لذا اگر پدری فرزند خود را بکشد، به موجب یک حکم اختصاصی قصاص نمیشود. بلکه باید دیه پرداخته و تعزیر شود.269236 لذا از آنجایی که این حکم یک استثناء از حکم قصاص است، نمی توان آن را به مادر نیز تسری داد.269240 البته در این حالت، تساوی دین میان پدر و پسر ضرورتی ندارد. 353936 همچنین علاوه ب رپدر، اجداد پدری نیز مشمول همین حکم هستند.728056
همچنین عاقل بودن مجنی علیه نیز از دیگر شرایط قصاص است. لذا قتل عمدی نسبت به مجنون، قصاص ندارد.349684 شرط دیگر لازم برای تحقق قصاص، مسلمان بودن مجنی علیه است.349692 در این جا مقصود مطلق مسلمانان هستند و جنسیت یا سن ان ها تاثیری بر مساله ندارند.669544 لذا کافر حتی در فرض مهدور الدم بودن مسلمان، نمی تواند مسلمان را به قتل برساند.669876 مسلمان شدن مجنی علیه قبل از مرگ نیز موجب ثبوت قصاص نمیشود.804808
مستندات فقهی
در این خصوص امیرالمؤمنین علی (ع) میفرمود:« اگر پدر فرزندش را بکشد کشته نمیشود ولی اگر فرزند پدرش را بکشد، در برابر پدر کشته می شود...»2357384