ماده ۷۲۳ قانون مدنی

ممکن است کسی در ضمن عقد لازمی به تادیه دین دیگری ملتزم شود. در این صورت تعلیق به التزام، مبطل نیست مثل این که کسی التزام خود را به دین مدیون معلق به عدم تادیه او نماید.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

این ماده فرضی را پیش بینی می کند که دین بر ذمه مدیون اصلی باقی مانده و ضامن پس از عدم تادیه دین توسط مدیون ملزم به پرداخت می شود. همچنین در این ماده ، در باب شرط ضمن عقد صریحا التزام معلق را معتبر شناخته است.

سوابق و مستندات فقهی

شرط ضمن عقد مذکور در این ماده نه خلاف مقتضای عقد است و نه خلاف کتاب و سنت ، بلکه شرط جایزی است که « المومنون عند شروطهم » شامل آن می شود و لازم الوفاست و به برکت این شرط ، حق رجوع رابطه طولی پیدا می کند و داخل کردن تفریغ ذمه در حقیقت ضمان معقول نمی باشد و ضمان ، نفس تعهد و مسئولیت می باشد.

رویه قضایی

مطابق رای شماره 14602 – 243/1/1317 در صورت التزام به پرداخت معلق به عدم تادیه مدیون ، عدم احراز پرداخت دین توسط مدیون و بقای دین کافی است برای ملزم دانستن ضامن به تادیه دین بوده و احتیاجی به صدور حکم قبلی بر محکومیت مدیون اصلی در مقابل دائن نخواهد داشت.

مصادیق و نمونه ها

• زید ملتزم می شود که اگر پسرش در فلان تاریخ دین خود را ندهد او به دائن بپردازد ، این التزام تعهدی است که پس از عدم تادیه فرزند ایجاد می شود.