ماده ۲۹۶ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:


== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
این ماده در مقام بیان حالت تداخل در جنایات است در فرضی که مجرم مرتکب جرحی شده و مجنی علیه در اثر سرایت جنایت فوت کند.114140
این ماده در مقام بیان حالت تداخل در جنایات است در فرضی که مجرم مرتکب جرحی شده و مجنی علیه در اثر سرایت جنایت فوت کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=114140|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
به موجب این ماده چنانچه مرتکب زیانی بر فردی وارد کند که با گذر زمان دامنه ی این زیان تسری یافته باشد، اعم ازین که خود مجنی علیه یا مرتکب جرم یا دیگر افراد جلوی گسترش این جراحت را نگیرند، باید وارد کننده زیان را مسئول دانست. چرا که در این حالت اتلاف مستند به او است.413964 چرا که جرم قتل جرمی است مقید به نتیجه و شیوه ارتکاب جرم را نیمتوان چندان موثر در تحقق آن دانست و صرف تحقق نتیجه به هر طریق برای وقوع جرم کافی است.3949560شرط تحقق این جرم، احراز رابطه سببیت میان رفتار مرتکب و جنایت نهایی است.3949580  البته اگر فرد مرتکب جنایتی بر مجنی علیه وارد نماید و وی بمیرد اما تردید حاصل شود که مرگ به سبب این جنایت بوده است یا خیر، به دلیل تردید امکان قصاص نفس منتفی است.4021088
به موجب این ماده چنانچه مرتکب زیانی بر فردی وارد کند که با گذر زمان دامنه ی این زیان تسری یافته باشد، اعم از این که خود مجنی علیه یا مرتکب جرم یا دیگر افراد جلوی گسترش این جراحت را نگیرند، باید وارد کننده زیان را مسئول دانست. چرا که در این حالت اتلاف مستند به او است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مسئولیت مدنی در فقه امامیه (مبانی و ساختار)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=413964|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=حکمت نیا|چاپ=2}}</ref> چرا که جرم قتل جرمی است مقید به نتیجه و شیوه ارتکاب جرم را نمی توان چندان موثر در تحقق آن دانست و صرف تحقق نتیجه به هر طریق برای وقوع جرم کافی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3949560|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>شرط تحقق این جرم، احراز رابطه سببیت میان رفتار مرتکب و جنایت نهایی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3949580|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> البته اگر فرد مرتکب جنایتی بر مجنی علیه وارد نماید و وی بمیرد اما تردید حاصل شود که مرگ به سبب این جنایت بوده است یا خیر، به دلیل تردید امکان قصاص نفس منتفی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=متون فقه (قسمت چهارم) (دادرسی در ترجمه لمعه) (قضا، شهادت، حدود، قصاص و دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=اندیشه های حقوقی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4021088|صفحه=|نام۱=سیدمحمد|نام خانوادگی۱=صدری|چاپ=1}}</ref>


=== مستندات فقهی ===
=== مستندات فقهی ===
آیت الله صافی گلپایگانی در این خصوص معتقدند چنانچه قتل معلول ضربات وارده متوالی بوده باشد، برای هر جراحت دیه جداگانه در نظر گرفته نمی شود. اما اگر ضربه ها در زمان های مختلف وارد شود به طوری عرفاً قتل مستند به برخی از این ضربات باشد، لذا جراحاتی که منجر به فوت نشده اند دیه دارند.1419496
برخی از فقها در این خصوص معتقدند چنانچه قتل معلول ضربات وارده متوالی بوده باشد، برای هر جراحت دیه جداگانه در نظر گرفته نمی شود. اما اگر ضربه ها در زمان های مختلف وارد شود به طوری عرفاً قتل مستند به برخی از این ضربات باشد، لذا جراحاتی که منجر به فوت نشده اند دیه دارند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادستان و میثاق عدالت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1419496|صفحه=|نام۱=سیدمهدی|نام خانوادگی۱=حجتی|نام۲=مجتبی|نام خانوادگی۲=باری|چاپ=1}}</ref>
 
== منابع ==
{{پانویس}}

نسخهٔ ‏۲۷ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۰۵

اگر کسی، عمداً جنایتی را بر عضو فردی وارد سازد و او به سبب سرایت جنایت فوت کند، چنانچه جنایت واقع شده مشمول تعریف جنایات عمدی باشد، قتل عمدی محسوب می شود، در غیر این صورت، قتل شبه عمدی است و مرتکب علاوه بر قصاص عضو به پرداخت دیه نفس نیز محکوم می شود.

توضیح واژگان

این ماده در مقام بیان حالت تداخل در جنایات است در فرضی که مجرم مرتکب جرحی شده و مجنی علیه در اثر سرایت جنایت فوت کند.[۱]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

به موجب این ماده چنانچه مرتکب زیانی بر فردی وارد کند که با گذر زمان دامنه ی این زیان تسری یافته باشد، اعم از این که خود مجنی علیه یا مرتکب جرم یا دیگر افراد جلوی گسترش این جراحت را نگیرند، باید وارد کننده زیان را مسئول دانست. چرا که در این حالت اتلاف مستند به او است.[۲] چرا که جرم قتل جرمی است مقید به نتیجه و شیوه ارتکاب جرم را نمی توان چندان موثر در تحقق آن دانست و صرف تحقق نتیجه به هر طریق برای وقوع جرم کافی است.[۳]شرط تحقق این جرم، احراز رابطه سببیت میان رفتار مرتکب و جنایت نهایی است.[۴] البته اگر فرد مرتکب جنایتی بر مجنی علیه وارد نماید و وی بمیرد اما تردید حاصل شود که مرگ به سبب این جنایت بوده است یا خیر، به دلیل تردید امکان قصاص نفس منتفی است.[۵]

مستندات فقهی

برخی از فقها در این خصوص معتقدند چنانچه قتل معلول ضربات وارده متوالی بوده باشد، برای هر جراحت دیه جداگانه در نظر گرفته نمی شود. اما اگر ضربه ها در زمان های مختلف وارد شود به طوری عرفاً قتل مستند به برخی از این ضربات باشد، لذا جراحاتی که منجر به فوت نشده اند دیه دارند.[۶]

منابع

  1. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 114140
  2. محمود حکمت نیا. مسئولیت مدنی در فقه امامیه (مبانی و ساختار). چاپ 2. پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 413964
  3. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3949560
  4. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3949580
  5. سیدمحمد صدری. متون فقه (قسمت چهارم) (دادرسی در ترجمه لمعه) (قضا، شهادت، حدود، قصاص و دیات). چاپ 1. اندیشه های حقوقی، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4021088
  6. سیدمهدی حجتی و مجتبی باری. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. دادستان و میثاق عدالت، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1419496