ماده ۴۶۹ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (Wikihagh admin صفحهٔ ماده 469 قانون مجازات اسلامی را به ماده ۴۶۹ قانون مجازات اسلامی منتقل کرد: فارسی سازی نویسه ها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
عاقله در صورتی مسؤول است که علاوه بر داشتن نسب مشروع، عاقل، بالغ و در مواعد پرداخت اقساط دیه، تمکن مالی داشته باشد. | عاقله در صورتی مسؤول است که علاوه بر داشتن نسب مشروع، عاقل، بالغ و در مواعد پرداخت اقساط دیه، تمکن مالی داشته باشد. | ||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | |||
به موجب این ماده آن دسته از افراد عاقله که فاقد تمکن مالی باشند و همچنین مجانین و صغار ( به دلیل فقدان شرایط قانونی داشتن مسئولیت 710760)معاف از مسئولیت پرداخت دیه هستند.354920 همچنین زنان را نباید تحت هیچ شرایطی مسئول پرداخت دیه دانست. حتی در فرضی که وارث جانی بوده باشند.729756 | |||
گروهی در خصوص مسئولیت پرداخت دیه از سوی عاقله تأکید کرده اند که این مسئولیت جنبه تکلیفی داشته و در فرض تمکن عاقله به پرداخت دیه، خود او باید مال را بپردازد.670712 بعلاوه در این خصوص تاکید شده است که [[کافر حربی]] از عاقله شمرده نمی شود. لذا حق کمک کردن در پرداخت دیه را نداشته و به او کمکی هم در پرداخت دیه اش نمی شود. چرا که این امر به معنای همکاری با مرتدین است.4685472 | |||
== سوابق فقهی == | |||
بر اساس نظر مشهور فقها، عاقله باید دارای ویژگی های ذیل باشد: | |||
1- باید مرد باشد. | |||
2- باید بالغ باشد. | |||
3- باید عاقل باشد. | |||
4- باید در هنگام پرداخت، تمکن پرداخت خونبها را دارا باشد. لذا [[معسر]] به معنای فرد فقیر و ناتوان از پرداخت دیه مسئولیتی ندارد. البته ادعای [[اعسار]] امری خلاف اصل است و مدعی اعسار باید ان را ثابت نماید.2500116 ملاک عدم توانایی در پرداخت دیه، زمان پرداخت است نه زمان وقوع قتل.1422764 | |||
5-باید پدر، پسر یا از خویشان پدری یا پدری و مادری مرتکب باشد.832000 | |||
مشهور فقها معتقدند در فرض پرداخت دیه توسط عاقله، وی حق مراجعه به مرتکب را ندارد.البته گروهی معتقدند اگر عاقله توان پرداخت مقداری از دیه یا تمام آن را نداشته باشد، حق مراجعه به جانی را دارد.710812 همچنین در خصوص مسئولیت همشهریان جانی در پرداخت دیه میان فقها اختلاف نظر وجود دارد.710772 | |||
== رویه قضایی == | |||
به موجب نظر کمیسیون در یکی از نشست های قضایی، بستگانی که مشمول عنوان عاقله هستند باید بر اساس نص صریح ماده شناسایی شوند و دیگر بستگان را نیمی توان عاقله محسوب نمود.841136 | |||
نسخهٔ ۲۹ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۴۲
عاقله در صورتی مسؤول است که علاوه بر داشتن نسب مشروع، عاقل، بالغ و در مواعد پرداخت اقساط دیه، تمکن مالی داشته باشد.
نکات توضیحی تفسیری دکترین
به موجب این ماده آن دسته از افراد عاقله که فاقد تمکن مالی باشند و همچنین مجانین و صغار ( به دلیل فقدان شرایط قانونی داشتن مسئولیت 710760)معاف از مسئولیت پرداخت دیه هستند.354920 همچنین زنان را نباید تحت هیچ شرایطی مسئول پرداخت دیه دانست. حتی در فرضی که وارث جانی بوده باشند.729756
گروهی در خصوص مسئولیت پرداخت دیه از سوی عاقله تأکید کرده اند که این مسئولیت جنبه تکلیفی داشته و در فرض تمکن عاقله به پرداخت دیه، خود او باید مال را بپردازد.670712 بعلاوه در این خصوص تاکید شده است که کافر حربی از عاقله شمرده نمی شود. لذا حق کمک کردن در پرداخت دیه را نداشته و به او کمکی هم در پرداخت دیه اش نمی شود. چرا که این امر به معنای همکاری با مرتدین است.4685472
سوابق فقهی
بر اساس نظر مشهور فقها، عاقله باید دارای ویژگی های ذیل باشد:
1- باید مرد باشد.
2- باید بالغ باشد.
3- باید عاقل باشد.
4- باید در هنگام پرداخت، تمکن پرداخت خونبها را دارا باشد. لذا معسر به معنای فرد فقیر و ناتوان از پرداخت دیه مسئولیتی ندارد. البته ادعای اعسار امری خلاف اصل است و مدعی اعسار باید ان را ثابت نماید.2500116 ملاک عدم توانایی در پرداخت دیه، زمان پرداخت است نه زمان وقوع قتل.1422764
5-باید پدر، پسر یا از خویشان پدری یا پدری و مادری مرتکب باشد.832000
مشهور فقها معتقدند در فرض پرداخت دیه توسط عاقله، وی حق مراجعه به مرتکب را ندارد.البته گروهی معتقدند اگر عاقله توان پرداخت مقداری از دیه یا تمام آن را نداشته باشد، حق مراجعه به جانی را دارد.710812 همچنین در خصوص مسئولیت همشهریان جانی در پرداخت دیه میان فقها اختلاف نظر وجود دارد.710772
رویه قضایی
به موجب نظر کمیسیون در یکی از نشست های قضایی، بستگانی که مشمول عنوان عاقله هستند باید بر اساس نص صریح ماده شناسایی شوند و دیگر بستگان را نیمی توان عاقله محسوب نمود.841136