ماده ۱۱۰ قانون مدنی

بنا، به طور ترصیف و وضع سرتیر از جمله قرائن است که دلالت بر تصرف و اختصاص می‌کند.

توضیح واژگان

به ارتباط و اتصال مرتب و منظم مصالح ساختمانی به یکدیگر، که در عرف، قفل و بست نامیده می شود؛ ترصیف گویند.(89898)

پیشینه

به موجب ماده 606 قانون مدنی فرانسه، هر کسی که زودتر، ساختمان خود را، ساخته باشد؛ مالک دیوار بین دو ملک نیز می باشد؛ زیرا آن دیوار را، در زمین دو ساخته؛ تا بدین وسیله محدوده زمین خویش را، محصور نماید.

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

در رابطه با امارات قانونی، قانونگذار، ظنی را، که درنتیجه اعتماد به ظاهر به دست آمده؛ توسعه داده؛ و در همه دعاوی، آن را نشانه وجود واقع می داند.(25868)

اگر قسمتی از ساختمان، به نحو ترصیف، و به صورت قفل و بست، به دیوار متصل گردیده باشد؛ آن دیوار، ملک اختصاصی صاحب بنا، محسوب می گردد.(3096)

این ماده، از مصادیق امارات قانونی بوده؛ و در برابر اماره قضایی، تاب مقاومت ندارد.(20791)

اماره مالکیت، منحصر به تصرف نبوده؛ و قانونگذار در ترصیف، صاحب بنای متصل به دیوار را، مالک دیوار بین دو ملک می داند.(20794)

سوابق فقهی

اگر دیوار، در تصرف هر دو همسایه بوده؛ و شواهدی مبنی بر اختصاص آن به هر دو، وجود داشته باشد؛ هرچند نوع استفاده هر یک از آن دو، متفاوت بوده؛ و تصرف آنان، برابر نباشد؛ با سوگند آنان، حکم به اشتراک دیوار می گردد؛ اما اگر فقط یکی از دو همسایه، بر دیوار بین دو ملک، تسلط و استیلا داشته باشد؛ مالکیت وی، با سوگند او اثبات می گردد؛ مگراینکه طرف مقابل، خلاف این مدعا را اثبات نماید.(89894)

مصادیق و نمونه ها

• اگر دیواری، فقط از یک طرف، آب چکان داشته باشد، ملک کسی است که آب باران، از روی سطح مورب، به حیاط او می ریزد.(1228763)