ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
(ابرابزار) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری''':هرگاه از شعب مختلف | '''ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری''':هرگاه از شعب مختلف دیوان عالی کشور یا دادگاهها نسبت به موارد مشابه، اعم از حقوقی، کیفری و امور حسبی، با استنباط متفاوت از قوانین، آراء مختلفی صادر شود، رئیس دیوان عالی کشور یا دادستان کل کشور، به هر طریق که آگاه شوند، مکلفند نظر هیئت عمومی دیوان عالی کشور را به منظور ایجاد وحدت رویه درخواست کنند. هر یک از قضات شعب دیوان عالی کشور یا دادگاهها یا دادستانها یا وکلای دادگستری نیز می‌توانند با ذکر دلیل از طریق رئیس دیوان عالی کشور یا دادستان کل کشور، نظر هیئت عمومی را دربارهٔ موضوع درخواست کنند. هیئت عمومی دیوان عالی کشور به ریاست رئیس دیوان عالی یا معاون وی و با حضور دادستان کل کشور یا نماینده او و حداقل سه چهارم رؤسا و مستشاران و اعضای معاون تمام شعب تشکیل می‌شود تا موضوع مورد اختلاف را بررسی و نسبت به آن اتخاذ تصمیم کنند. رأی اکثریت در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور و دادگاهها و سایر مراجع، اعم از قضائی و غیر آن لازم الاتباع است؛ اما نسبت به رأی قطعی شده بی اثر است. | ||
در | در صورتی که رأی، اجراء نشده یا در حال اجراء باشد و مطابق رأی وحدت رویه هیئت عمومی دیوان عالی کشور، عمل انتسابی جرم شناخته نشود یا رأی به جهاتی مساعد به حال محکومٌ علیه باشد، رأی هیئت عمومی نسبت به آراء مذکور قابل تسری است و مطابق مقررات قانون مجازات اسلامی عمل می‌شود. | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
رأی وحدت رویه به معنای اخص آن رأیی است که هیئت عمومی دیوان عالی کشور در خصوص امری صادر نموده و در واقع استنباط خود را از قانون در خصوص این امر بیان | رأی وحدت رویه به معنای اخص آن رأیی است که هیئت عمومی دیوان عالی کشور در خصوص امری صادر نموده و در واقع استنباط خود را از قانون در خصوص این امر بیان می‌دارد. ۴۲۴۹۹۴۰ | ||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
سابقاً ماده | سابقاً ماده ۲۷۰ قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب ۱۳۷۸) در این خصوص وضع شده بود. ۵۱۵۹۸۰ | ||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
ماده فوق در مقام بیان یکی از طرق ایجاد رویه قضایی است. | ماده فوق در مقام بیان یکی از طرق ایجاد رویه قضایی است. ۴۲۴۹۹۳۶بر اساس این ماده اگر شعب دیوان عالی کشور یا یکی از دادگاهها در خصوص امر مشابه کیفری و به دلیل استنباط متفاوت از قوانین، آراء متفاوتی صادر کنند، در فرض آگاهی رئیس دیوان عالی کشور یا دادستان کل کشور از این امر به هر طریق ممکن، این افراد باید موضوع را در هیئت عمومی دیوان عالی کشور مطرح کرده و در راستای ایجاد وحدت رویه درخواست صدور رأی کنند. ۴۹۵۴۲۲۴ لذا یکی از وظایف دادستان کل کشور را باید تقاضای صدور رأی وحدت رویه از هیئت عمومی دیوان عالی کشور در فرض اطلاع از صدور آراء متناقض در امر واحد دانست. ۴۷۷۷۷۲۴عده ای لزوم دخالت هیئت‌های عمومی برای صدور رأی وحدت رویه را قطعی بودن دو رأی مختلفی دانسته‌اند که از سوی دادگاهها یا شعب دیوان صادر شده‌اند. ۴۷۲۱۲۲۰ اعم از این که هر دو رأی از مرجع بدوی صادر شده و قطعی باشند یا یکی از آن‌ها در مرجع تجدید نظر قطعیت یافته و دیگری به دلیل عدم اعتراض در مرجع بدوی قطعی شده باشد. ۴۷۲۱۲۸۴لازم به تأکید است که آراء وحدت رویه دیوان عالی کشور برای دادگاهها و نیز برای خود شعب دیوان عالی کشور لازم الاتباع هستند. ۵۱۹۱۳۹۲ عده ای یکی از ابتکارات ماده فوق را قابلیت تسری آراء وحدت رویه دیوان نسبت به احکامی قطعی دانسته‌اند که هنوز اجرا نشده‌اند یا در حین اجرا هستند. در این وضعیت رأی وحدت رویه حکم قانون لاحق را دارد. ۵۱۹۱۳۸۴ اما در فرض صدور رأی وحدت رویه بعد از اجرای حکم، تنها در فرضی که طبق رأی وحدت رویه عمل مورد رسیدگی جرم محسوب نشود، این رأی نسبت به گذشته مؤثر بوده و در این صورت محکوم علیه می‌تواند امحای آثار محکومیت را از واحد اجرای احکام کیفری تقاضا کند. ۴۷۲۱۳۳۶ | ||
اجری مفاد ماده فوق برای وکلای دادگستری نیز | اجری مفاد ماده فوق برای وکلای دادگستری نیز پیش‌بینی شده‌است که می‌توانند از طریق رئیس دیوان عالی کشور تقاضای تشکیل هیئت عمومی و صدور رأی وحدت رویه را بنمایند. ۴۷۲۱۳۴۰ | ||
== قوانین مرتبط == | == قوانین مرتبط == | ||
ماده واحده قانون مربوط به وحدت رویه قضایی (مصوب | ماده واحده قانون مربوط به وحدت رویه قضایی (مصوب ۱۳۲۸)۱۴۵۹۱۹۲ | ||
ماده | ماده ۲۵ اصلاحی قانونی ثبت (مصوب ۱۳۵۱)۱۴۵۹۲۱۲ | ||
نسخهٔ ۲۶ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۳۰
ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری:هرگاه از شعب مختلف دیوان عالی کشور یا دادگاهها نسبت به موارد مشابه، اعم از حقوقی، کیفری و امور حسبی، با استنباط متفاوت از قوانین، آراء مختلفی صادر شود، رئیس دیوان عالی کشور یا دادستان کل کشور، به هر طریق که آگاه شوند، مکلفند نظر هیئت عمومی دیوان عالی کشور را به منظور ایجاد وحدت رویه درخواست کنند. هر یک از قضات شعب دیوان عالی کشور یا دادگاهها یا دادستانها یا وکلای دادگستری نیز می‌توانند با ذکر دلیل از طریق رئیس دیوان عالی کشور یا دادستان کل کشور، نظر هیئت عمومی را دربارهٔ موضوع درخواست کنند. هیئت عمومی دیوان عالی کشور به ریاست رئیس دیوان عالی یا معاون وی و با حضور دادستان کل کشور یا نماینده او و حداقل سه چهارم رؤسا و مستشاران و اعضای معاون تمام شعب تشکیل می‌شود تا موضوع مورد اختلاف را بررسی و نسبت به آن اتخاذ تصمیم کنند. رأی اکثریت در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور و دادگاهها و سایر مراجع، اعم از قضائی و غیر آن لازم الاتباع است؛ اما نسبت به رأی قطعی شده بی اثر است. در صورتی که رأی، اجراء نشده یا در حال اجراء باشد و مطابق رأی وحدت رویه هیئت عمومی دیوان عالی کشور، عمل انتسابی جرم شناخته نشود یا رأی به جهاتی مساعد به حال محکومٌ علیه باشد، رأی هیئت عمومی نسبت به آراء مذکور قابل تسری است و مطابق مقررات قانون مجازات اسلامی عمل می‌شود.
توضیح واژگان
رأی وحدت رویه به معنای اخص آن رأیی است که هیئت عمومی دیوان عالی کشور در خصوص امری صادر نموده و در واقع استنباط خود را از قانون در خصوص این امر بیان می‌دارد. ۴۲۴۹۹۴۰
پیشینه
سابقاً ماده ۲۷۰ قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب ۱۳۷۸) در این خصوص وضع شده بود. ۵۱۵۹۸۰
نکات توضیحی تفسیری دکترین
ماده فوق در مقام بیان یکی از طرق ایجاد رویه قضایی است. ۴۲۴۹۹۳۶بر اساس این ماده اگر شعب دیوان عالی کشور یا یکی از دادگاهها در خصوص امر مشابه کیفری و به دلیل استنباط متفاوت از قوانین، آراء متفاوتی صادر کنند، در فرض آگاهی رئیس دیوان عالی کشور یا دادستان کل کشور از این امر به هر طریق ممکن، این افراد باید موضوع را در هیئت عمومی دیوان عالی کشور مطرح کرده و در راستای ایجاد وحدت رویه درخواست صدور رأی کنند. ۴۹۵۴۲۲۴ لذا یکی از وظایف دادستان کل کشور را باید تقاضای صدور رأی وحدت رویه از هیئت عمومی دیوان عالی کشور در فرض اطلاع از صدور آراء متناقض در امر واحد دانست. ۴۷۷۷۷۲۴عده ای لزوم دخالت هیئت‌های عمومی برای صدور رأی وحدت رویه را قطعی بودن دو رأی مختلفی دانسته‌اند که از سوی دادگاهها یا شعب دیوان صادر شده‌اند. ۴۷۲۱۲۲۰ اعم از این که هر دو رأی از مرجع بدوی صادر شده و قطعی باشند یا یکی از آن‌ها در مرجع تجدید نظر قطعیت یافته و دیگری به دلیل عدم اعتراض در مرجع بدوی قطعی شده باشد. ۴۷۲۱۲۸۴لازم به تأکید است که آراء وحدت رویه دیوان عالی کشور برای دادگاهها و نیز برای خود شعب دیوان عالی کشور لازم الاتباع هستند. ۵۱۹۱۳۹۲ عده ای یکی از ابتکارات ماده فوق را قابلیت تسری آراء وحدت رویه دیوان نسبت به احکامی قطعی دانسته‌اند که هنوز اجرا نشده‌اند یا در حین اجرا هستند. در این وضعیت رأی وحدت رویه حکم قانون لاحق را دارد. ۵۱۹۱۳۸۴ اما در فرض صدور رأی وحدت رویه بعد از اجرای حکم، تنها در فرضی که طبق رأی وحدت رویه عمل مورد رسیدگی جرم محسوب نشود، این رأی نسبت به گذشته مؤثر بوده و در این صورت محکوم علیه می‌تواند امحای آثار محکومیت را از واحد اجرای احکام کیفری تقاضا کند. ۴۷۲۱۳۳۶
اجری مفاد ماده فوق برای وکلای دادگستری نیز پیش‌بینی شده‌است که می‌توانند از طریق رئیس دیوان عالی کشور تقاضای تشکیل هیئت عمومی و صدور رأی وحدت رویه را بنمایند. ۴۷۲۱۳۴۰
قوانین مرتبط
ماده واحده قانون مربوط به وحدت رویه قضایی (مصوب ۱۳۲۸)۱۴۵۹۱۹۲
ماده ۲۵ اصلاحی قانونی ثبت (مصوب ۱۳۵۱)۱۴۵۹۲۱۲