ماده ۸۳۲ قانون مدنی

از ویکی حقوق
نسخهٔ تاریخ ‏۱۰ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۳۶ توسط Nasim (بحث | مشارکت‌ها) (Nasim صفحهٔ ماده 832 قانون مدنی را به ماده ۸۳۲ قانون مدنی منتقل کرد)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

موصی‌له می‌تواند وصیت را نسبت به قسمتی از موصی‌به قبول کند در این صورت وصیت نسبت به قسمتی که قبول شده صحیح و نسبت به قسمت دیگر باطل می‌شود.

توضیح واژگان

قبول وصیت توسط موصی له، که در واقع شرط تأثیر ایجاب موصی می باشد را، قبول شرطی گویند. [۱]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

موصی له، درصورتی می تواند قسمتی از موصی به را، قبول نماید که موصی، مخالف چنین تبعیضی نبوده باشد. [۲]

هرچند پذیرش قسمتی از موصی به توسط موصی له، و رد قسمت دیگری از آن، مطابقه بین ایجاب و قبول را از بین می برد؛ لیکن چون منظور از وصیت، ایجاد نفع برای موصی له می باشد؛ چنین تبعیضی اشکال ندارد. [۳] و به دلیل اینکه در وصیت، موصی، منظور دیگری جز انتقال مورد وصیت به موصی له ندارد؛ لذا موصی له، می تواند فقط قسمتی از موصی به را قبول کند. [۴] و تبعیض در موصی به، استثنایی بر اصل مطابقت ایجاب و قبول محسوب گردیده؛ و تعمیم آن به غیر از مورد مزبور، صحیح نمی باشد. [۵]  یکی از حقوقدانان معتقد است؛ که منظور از تطابق بین ایجاب و قبول در وصیت، این است موضوع مورد نظر طرفین، شیئی واحد باشد نه اینکه موصی له، ملزم به پذیرش تمام قسمت های موصی به گردد. [۶]

بین "قبول قسمتی از موصی به توسط موصی له، و رد قسمت دیگر توسط وی"، با "خیار تبعض صفقه"، از لحاظ وجود یا عدم مانع برای تبعیض در هر دو مورد، مشابهت هایی وجود دارد. [۷]

در تبعیض در رد و قبول وصیت، موصی به باید از قابلیت تبعیض برخوردار باشد؛ و به عبارتی لازم است که بخش مورد قبول، به تنهایی بتواند مورد تملیک واقع شود. [۸]

به نظر برخی از حقوقدانان، با تبعیض در رد و قبول وصیت، وصیت به عقود متعدد تقسیم گردیده؛ و چون رایگان می باشد؛ غرری وجود ندارد. [۹]

سوابق فقهی

چنانچه موصی، قصد تملیک مجموع قسمت ها و اجزای موصی به را، داشته باشد؛ موصی له نمی تواند فقط قسمتی از مورد وصیت را، قبول کند. [۱۰] و [۱۱]

مصادیق و نمونه ها

اگر موصی به، یک رأس اسب باشد؛ پذیرش قسمتی از آن، و رد قسمت های دیگر توسط موصی له، بی معنا به نظر می رسد؛ اما قبول حصه ای مشاع از آن، اشکالی ندارد.

منابع

  1. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 338548
  2. سیدعلی حائری شاه باغ. شرح قانون مدنی (جلد دوم). چاپ 3. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 206520
  3. محمد بروجردی عبده. حقوق مدنی (اموال و مالکیت، عقود و معامات و الزامات، ضمان قهری، عقود معین، اخذ به شفعه و وصیت). چاپ 1. گنج دانش، 1380.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 246836
  4. سیدمصطفی محقق داماد. بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی. چاپ 4. مرکز نشر علوم اسلامی، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 199544
  5. محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 295724
  6. ابوالقاسم گرجی. مبانی حقوق اسلامی. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1084428
  7. محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 295716
  8. ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (دوره عقود معین، قسمت سوم) (عطایا، هبه، وصیت). چاپ 7. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2779288
  9. پرویز نوین و عباس خواجه پیری. حقوق مدنی (جلد هشتم) (ارث، وصیت، اخذ به شفعه). چاپ 3. گنج دانش، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 748480
  10. محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 295716
  11. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 52184