ماده ۸۷۵ قانون مدنی

ماده ۸۷۵ قانون مدنی: شرط وراثت، زنده بودن در حین فوت مورث است و اگر حملی باشد در صوتی ارث می‌برد که نطفهٔ او حین‌الموت منعقد بوده و زنده هم متولد شود اگر چه فوراً پس از تولد بمیرد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

شرط یعنی عاملی که باعث تأثیر سبب می‌شود و با فقدان آن، سبب مؤثر نمی‌باشد. و به وضعیتی اعتباری در یک شئ، که باوجود آن، سبب در شیء دیگری مؤثر می‌افتد؛ شرطیت گویند.

پیشینه

در دین مسیحیت، در مورد زنده بودن وارث به هنگام فوت مورث، و شرایط ارث بردن حمل، همچون قانون مدنی ایران، عمل می‌شود.

در حقوق آلمان و ایتالیا نیز، در مورد زنده بودن وارث به هنگام فوت مورث، و شرایط ارث بردن حمل، همچون قانون مدنی ایران، عمل می‌شود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

اگر حمل مرده به دنیا آید؛ از ارث محروم است؛ هرچند بر اثر جرم سقط شده باشد.

اگر حمل در فاصله کمتر از شش ماه از فوت مورث به دنیا آید، از او ارث می‌برد و درصورتیکه در طولانی‌ترین مدت مفروض قانونی متولد شود؛ و مادر او شوهر نموده؛ ولی هنوز با همسر خود نزدیکی نکرده باشد؛ به او ارث تعلق می‌گیرد.

اگر نطفه حمل، پس از فوت پدر، منعقد شده باشد؛ هرچند او فرزند متوفی به‌شمار می‌آید؛ لیکن از او ارث نمی‌برد.

مستندات فقهی

امام صادق از پدرش امام باقر روایت نموده: نوازدی که آشکارا حرکت نماید؛ ارث می‌برد؛ حتی اگر لال باشد. (

از حضرت محمد روایت شده که اگر نوزاد، به هنگام ولادت، گریه کند؛ ارث می‌برد.

سوابق فقهی

حمل، زمانی ارث می‌برد که زنده به دنیا آید.

مصادیق و نمونه‌ها

اگر مردی در ساعت ۱۲ فوت نموده و اسپرم او در ساعت ۱۴ همان روز مورد تلقیح مصنوعی قرارگیرد؛ هرچند فرزندی که در نتیجه عمل لقاح مزبور، به دنیا می‌آید؛ متعلق به او می‌باشد؛ لیکن از ارث محروم خواهدبود.

مقالات مرتبط

• کارکرد فرض قانونی در نظام‌های حقوقی
• ارث و وصیت ؛حق یاحکم؟
• بررسی وضعیت ارث جنین ناشی از تلقیح مصنوعی پس از فوت صاحب اسپرم (پدر) از منظر فقهی و حقوقی