ماده ۲۲۴ قانون آیین دادرسی مدنی

می توان کسی را که خط یا مهر یا امضا یا اثر انگشت منعکس در سند به او نسبت داده شده‌است، اگردر حال حیات باشد، برای استکتاب یا اخذ اثر انگشت یا تصدیق مهر دعوت نمود. عدم حضور یا امتناع او از کتابت یا زدن انگشت یا تصدیق مهر می‌تواند قرینه صحت سند تلقی شود.

توضیح واژگان

استکتاب: یعنی کسی را به نوشتن خواستن، یعنی از کسی بخواهند چند خطی بنویسد، در اصطلاحات قضایی دادگاه به کسی که منکر انتساب سند به خود می‌باشد دستور می‌دهد تا چند خطی بنویسد تا کارشناسان نوشته‌ها را مقایسه نموده و صحت ادعا را بررسی کنند.

پیشینه

مفاد این ماده ذیل ماده ۳۶۵ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۲۹۰ و همچنین ماده ۳۹۸ قانون سابق بیان شده بود.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

استکتاب یعنی کسی را به نوشتن خواستن، یعنی از کسی بخواهند چند خطی بنویسد، در اصطلاحات قضایی دادگاه به کسی که منکر انتساب سند به خود می‌باشد دستور می‌دهد تا چند خطی بنویسد تا کارشناسان نوشته‌ها را مقایسه نموده و صحت ادعا را بررسی کنند.

قرار استکتاب نیست مانند قرار رسیدگی به اصالت سند از قرارهای اعدادی است و برای اجرای آن وقت تعیین می‌شود و مخاطب باید شخصاً در دادگاه حاضر شود، عموماً این چنین است که در حالات مختلف در صورتجلسه دادگاه استکتاب به عمل می‌آید.

خودداری از نوشتن یا حاضر نشدن به منظور استکتاب در موردی که قرار لازم برای ان صادر شده‌است، از قرائن مثبت جهت رد انکار، مدعی می‌باشد. این قرینه مبنی بر فرض تقصیر اوست پس برای رهایی از آن باید ثابت شود تقصیری رخ نداده‌است.

اماره صحت برای اسنادی است که با اثر انگشت یا امضا تأیید شده‌اند، اسنادی که با مهر ممهور شده‌اند را نمی‌توان به قرینه عدم ابراز مهر صحیح فرض نمود.

سوابق و مستندات فقهی

یک مکتب فقهی که در بخاری وجود داشت عقیده به حجیت چنین سند عادی داشت و بر استکتاب تکیه می‌کرد.

مصادیق و نمونه‌ها

ممکن است طرفیت با تبانی با ادعای تردید یا انکار و عدم حضور سندی را از اعتبار ساقط نمایند لذا دادگاه باید به این موضوع توجه نماید.