ماده ۲۹۹ قانون آیین دادرسی مدنی

چنانچه رأی دادگاه راجع به ماهیت دعوا و قاطع آن به‌طور جزیی یا کلی باشد، حکم، و در غیر این صورت قرار نامیده می‌شود.

توضیح واژگان

حکم: در صورتی که رای دادگاه راجع به ماهیت دعوا بوده و قاطع باشد حکم نامیده می‌شود.

قرار: در صورتی که رای دادگاه یکی از ویژگی‌های (راجع به ماهیت دعوا و قاطع بودن) نداشته باشد قرار است.

محکوم له: «شخصی است حقیقی یا حقوقی که در نتیجه حکم دادگاه با تکیه بر قانون و قوای دولتی در صدد رسیدن به مورد و موضوع حکم صادره خواهد بود».

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

تصمیمات دادگاه‌ها به دو دسته کلی اداری و قضایی تقسیم می‌شود، تصمیمات دادگاه که به منظور رفع ترافع اتخاذ می‌شود را رای می‌نامند، آرایی که مروبط به ماهیت دعوا بوده و قاطع آن به‌طور کلی یا جزیی باشند را حکم می‌نامند و درصورت نبودهر یک از ویژگی‌های یاد شده تضمیم قضایی قرار نامیده می‌شود.

قاطع بودن رای بدین مفهوم است که رای صادره موجب خاتمه دعوا و فصل خصومت میان طرفین باشد که در این فرض دادرس از رسیدگی فارغ شده و اصولاً اجازه دخالت در حکم صادره را ندارد.

قرارهایی مانند کارشناسی، استماع شهادت شهود تحقیقات محلی یو معاینه محلی از آرایی است که در ماهیت دعوا صادر می‌شود اما قاطع آن نیست.

مصادیق و نمونه‌ها

قرارهایی مانند کارشناسی، استماع شهادت شهود تحقیقات محلی یو معاینه محلی از آرایی است که در ماهیت دعوا صادر می‌شود اما قاطع آن نیست.