ماده ۳۳۱ قانون آیین دادرسی مدنی

احکام زیر قابل درخواست تجدیدنظر می‌باشد:

الف - در دعاوی مالی که خواسته یا ارزش آن از سه میلیون (۰۰۰ ۰۰۰ ۳) ریال متجاوز باشد.

ب - کلیه احکام صادره در دعاوی غیرمالی.

ج - حکم راجع به متفرعات دعوا درصورتی که حکم راجع به اصل دعوا قابل تجدیدنظر باشد.

تبصره - احکام مستند به اقرار در دادگاه یا مستند به رأی یک یا چند نفر کارشناس که طرفین کتباً رأی آنان را قاطع دعوا قرار داده باشند قابل درخواست تجدیدنظر نیست مگر درخصوص صلاحیت دادگاه یا قاضی صادرکننده رأی.

توضیح واژگان

متفرعات دعوا: «منظور از متفرعات دعوا حقوقی است که علاوه بر اصل خواسته قابل مطالبه بوده و این مطالبه مستلزم اقامه دعوا مستقل نباشد و به صرف درخواست آن در دادخواست قابل رسیدگی باشد مانند هزینه دادرسی و خسارت ناشی از تأخیر تادیه دین .»

پیشینه

مشابه این ماده ذیل ماده ۴۸۵ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۲۹۰ و ماده ۴۷۶ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۱۸ بیان شده بود.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

در این ماده دعاوی با قابلیت تجدیدنظر خواهی مشخص شده‌است.

مطابق بند یک این ماده معیار قابلیت تجدیدنظر ارزش خواسته‌است نه ارزش محکوم به .

صرف تراضی در انتخاب کارشناس موجب سقوط حق تجدیدنظر خواهی نبوده و برای قطعیت طرفین باید نظر وی را قاطع دعوای خویش بدانند.

«منظور از متفرعات دعوا حقوقی است که علاوه بر اصل خواسته قابل مطالبه بوده و این مطالبه مستلزم اقامه دعوا مستقل نباشد و به صرف درخواست آن در دادخواست قابل رسیدگی باشد مانند هزینه دادرسی و خسارت ناشی از تأخیر تادیه دین .»

تا قبل از صدور رای، ادعای فساد یا اشتباه در اقرار مطابق ماده ۱۲۷۷ قانون مدنی مسموع می‌باشد ولی اگر رای مستند به اقرار صادر شد دیگر مشمول تبصره این ماده بوده و قابل تجدیدنظر خواهی نیست.

مصادیق و نمونه‌ها

مصادیق دعاوی غیر مالی مربوط به امور حسبی مانند نصب قیم، عزل قیم، نصب امین، ضم امین، درخواست صدور حکم موت فرضی، درخواست مهر و موم ترکه، درخواست رفع مهر و موم ترکه، درخواست تحریر ترکه، درخواست صدور حکم حجر، اخراج ثلث، الزام به تقسیم و فروش ترکه، عزل ولی قهری، درخواست صدور گواهی رشد، درخواست صدور حکم سرپرستی فرزند خوانده، درخواست صدور گواهی انحصار وراثت، تنفیذ وصیت نامه، ابطال وصیت نامه، اثبات صحت و اصالت وصیت نامه، اثبات تابعیت یا نفی آن، اعتراض به رای هیئت حل اختلاف ثبت احوال می‌باشند.

متفرعات دعوا مانند هزینه دادرسی و خسارت ناشی از تأخیر تادیه دین.