ماده ۳۹۶ قانون آیین دادرسی مدنی

از ویکی حقوق
نسخهٔ تاریخ ‏۲۴ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۰۹ توسط Nasim (بحث | مشارکت‌ها)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

پس ازاقدام طبق مقررات مواد فوق، شعبه رسیدگی کننده طبق نظر اکثریت در ابرام یا نقض رأی فرجام خواسته اتخاذ تصمیم می‌نماید اگر رأی مطابق قانون و دلایل موجود در پرونده باشد ضمن ابرام آن، پرونده را به دادگاه صادرکننده اعاده می‌نماید والا طبق مقررات آتی اقدام خواهد شد.

توضیح واژگان

ابرام: در لغت به معنای استوار کردن، به ستوه آوردن و پافشاری کردن بر امری آمده‌است و در اصطلاح به معنی تاییم حکم ماهوی (تجدیدنظر، بدوی) در دیوان کشور است.[۱][۲][۳]

رای فرجامی: رایی که پس از رسیدگی فرجامی توسط شعبه دیوان صادر می‌شود که همان اقدام دیوان در ابرام و نقض رای فرجام خواسته می‌باشد.[۴][۵]

پیشینه

این ماده در قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۲۹۰ مشابهی نداشته‌است اما مفاد آن دیل ماده ۵۵۸ اصلاحی ۱۳۳۴ قانون آیین دادرسی مدنی ۱۳۱۸ پیش‌بینی شده بود.[۶] همچنین ماده ۵۶۵ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۱۸ برای جلوگیری از مداخله دیوان عالی کشور در امور موضوعی و ماهوی، مقرر می‌کرد که «اصول وکیفیاتی که برای تأیید مفاد قرار یا حکم در خود حکم یا قرار مندرج است در دیوان کشور محقق و معتبر است…» اما عبارت «و دلایل موجود در پرونده» در ماده ۳۹۶ قانون آیین دادرسی مدنی جدید موجب ابهام شده‌است.[۷]

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

مطابق این ماده، لازمه صدور ابرام یا نقض رای در مرحله فرجامی اتفاق نظر یا نظر اکثریت اعضای شعب دیوان می‌باشد.[۸] در صورتی که میان دو عضو که در رسیدگی شرکت داشته ان اخنلافی نباشد با دو نفر رای صادر خواهد شد اما در صورت اختلاف دو عضو مستشار دیگری به اعضا می‌پیوندد و نظر اکثریت پایان بخش موضوع می‌باشد.[۹] همچنین در این ماده برخلاف ماده ۳۶۶ این قانون به بررسی مغایرت یا عدم مغایرت رای با موازین شرعی اشاره ای نشده‌است.[۱۰]

انتقادات

همچنین ماده ۵۶۵ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۱۸ برای جلوگیری از مداخله دیوان عالی کشور در امور موضوعی و ماهوی، مقرر می‌کرد که «اصول وکیفیاتی که برای تأیید مفاد قرار یا حکم در خود حکم یا قرار مندرج است در دیوان کشور محقق و معتبر است…» اما عبارت «و دلایل موجود در پرونده» در ماده ۳۹۶ قانون آیین دادرسی مدنی جدید موجب ابهام شده‌است.[۱۱]

منابع:

  1. علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم). چاپ 4. فکرسازان، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3974208
  2. علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم). چاپ 4. فکرسازان، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3974216
  3. علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 575488
  4. حسن سلطانی. اثر شکایت از احکام بر اجرای احکام. چاپ 1. جنگل، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4431416
  5. علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم). چاپ 4. فکرسازان، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3970932
  6. علی رفیعی. روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. فکرسازان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2799116
  7. علی عباس حیاتی. شرح قانون آیین دادرسی مدنی. چاپ 2. سلسبیل، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 477396
  8. علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم). چاپ 4. فکرسازان، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3974232
  9. سیدجلال الدین مدنی. آیین دادرسی مدنی (جلد دوم) (دادگاه های عمومی و انقلاب). چاپ 1. پایدار، 1379.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1182236
  10. عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 563876
  11. علی عباس حیاتی. شرح قانون آیین دادرسی مدنی. چاپ 2. سلسبیل، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 477396