ماده ۴۳۸ قانون آیین دادرسی مدنی

هرگاه پس از رسیدگی، دادگاه درخواست اعاده دادرسی را وارد تشخیص دهد، حکم مورد اعاده دادرسی را نقض و حکم مقتضی صادر می‌نماید. درصورتی که درخواست اعاده دادرسی راجع به قسمتی از حکم باشد، فقط همان قسمت نقض یا اصلاح می‌گردد. این حکم از حیث تجدیدنظر و فرجام خواهی تابع مقررات مربوط خواهد بود.

توضیح واژگان

اعاده دادرسی: «مقصود از اعاده دادرسی از سر گرفتن و دوباره رسیدگی کردن است، به عبارت دیگر رسیدگی ماهوی مجدد به دعوایی منتهی به حکم قطعی گردیده، در همان مرجع صادر کننده حکم را اعاده دادرسی گویند.»

پیشینه

مشابه مفاد این ماده ذیل ماده ۵۳۹ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۲۹0 و همچنین ماده ۶۰۵ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۱۸ پیش‌بینی شده بود.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

اعاده دادرسی در دعاوی دارای دو مرحله جداگانه اولا رد یا قبول درخواست اعاده دادرسی دوما رسیدگی ماهوی و رد یا تأیید حکم مورد نظر، از این موارد قرار رد درخواست اعاده دادرسی قطعی بوده و قابل تجدیدنظر و فرجام نمی‌باشد. اما قرار رد دادخواست اعاده دادرسی و همچنین حکم مجدد دادگاه بعد از رسیدگی ماهوی به دادخواست اعاده دادرسی قابل فرجام خواهی یا تجدیدنظر خواهیست. اعاده دادرسی و واخواهی هر دو از طرق عدولی شکایت محسوب می‌گردند لذا در صورت قبول درخواست اعاده دادرسی و وجود دلایل و مستندات قوی در رسیدگی ماهوی به اعاده دادرسی حکم مورد نظر فسخ حواهد شد و دادگاه حکم جدیدی صادر خواهد کرد، در صورتی که دادخواست اعاده دادرسی راجع به قسمتی از حکم باشد، در این صورت فقط آن قسمت فسخ یا اصلاح خواهد شد.