ماده ۴ قانون تجارت

معاملات غیر منقول به هیچ وجه تجارتی محسوب نمی شود.

توضیح واژگان

به مالی که حمل و نقل آن، توأم با تلف یا کمبود آن باشد؛ غیرمنقول گویند. و به مالی که حمل و نقل آن، بدون خرابی مال ممکن نبوده؛ و یا اینکه اصلاً قابل جابجایی نباشد؛ غیرمنقول گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

به نظر برخی از حقوقدانان، خرید زمین و یا ساختمان، جهت احداث بنای جدید، عملی است تجاری. درحالی که خرید مال غیرمنقول به قصد فروش را، نمی توان عمل تجاری دانست. حتی اگر این امر، توسط شرکت سهامی صورت پذیرد؛ که حتی درصورت اشتغال به اعمال غیرتجاری نیز، تاجر محسوب می گردد. و به نظر برخی دیگر، باتوجه به منطوق ماده 2 لایحه شرکت های سهامی، که شرکت های سهامی را، حتی درصورت تجاری نبودن معاملات آن، در دسته شرکت های بازرگانی قرار داده است؛ عملیات شرکت های سهامی، حتی دررابطه با اموال غیرمنقول هم، بازرگانی محسوب می گردد. و درواقع ماده 4 قانون تجارت، توسط ماده 2 لایحه یادشده در بالا، تخصیص خورده است.

انتقادات

این ماده، باید از دو حیث، مورد تجدیدنظر و بازنگری قرار گیرد:

- صنعتی شدن جوامع در عصر جدید، و تأسیس کارخانه های بسیاری که غیرمنقول هستند.

- این ماده، مانع استفاده مطلوب از مقررات شرکت های نسبی و تضامنی می گردد.

مصادیق و نمونه ها

• زید که اشتغال به فعالیت های تجارتی دارد؛ قصد خرید یا اجاره دفتر کاری را، جهت انجام امور بازرگانی خود دارد. به هیچ وجه نمی توان به تبع تاجر بودن وی، معاملات غیرمنقول مزبور را نیز، تجاری محسوب نمود.