ماده ۱۶۴ قانون آیین دادرسی مدنی
هرگاه در ملک مورد تصرف عدوانی، متصرف پس از تصرف عدوانی، غرس اشجار یا احداث بنا کرده باشد، اشجار و بنا درصورتی باقی میماند که متصرف عدوانی مدعی مالکیت مورد حکم تصرف عدوانی باشد و در ظرف یک ماه از تاریخ اجرای حکم، در باب مالکیت به دادگاه صلاحیتدار دادخواست بدهد.
توضیح واژگان
دعوای تصرف عدوانی: دعوای متصرف سابق غیرمنقول است علیه کسی که بدوت رضایت وی متصرف شدهاست مشروط براینکه مال مورد تعهد نبوده باشد .۸۲۶۶۲
پیشینه
این ماده جانشین ماده ۳۳۳ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۱۸ میباشد. ۶۹۹۳۵۶
نکات توضیحی و تفسیری دکترین
با اجرای حکم رفع تصرف عدوانی، ممکن است اشجار و بنا نیز برداشته شود مگر در فرضی که محکوم علیه مدعی مالکیت زمین مورد حکم باشد که در این صورت باز هم حکم رفع تصرف عدوانی اجرا میگردد اما بنا یا درختان باقی میماند. ۱۳۲۸۴۸۰ در هر حال در صورتی که دعوای مالکیت با حکم قطعی بر بی حقی مدعی مواجه شود حسب تقاضای محکوم له حکم رفع تصرف عدوانی، درختان و بنا توسط دادگاه اجرا شده و مالک میتواند اجرت المثل عرصه ساختمان و درختان را در مدتی که در زمین باقی بوده از متصرف عدوانی مطالبه نماید. ۱۳۲۸۴۸۶// ۳۸۷۳۴۶
اگر محکوم علیه به درخواست تجدید نظر بسنده کرده و دعوای مالکیت اقامه نکند ظرف یک ماه از تاریخ اجرای حکم رفع تصرف عدوانی اشجار و بنا قلع میشود مگر اینکه در فاصله یک ماه حکم رفع تصرف عدوانی در دادگاه تجدید نظر فسخ شود. این ماده فرض را بر حضوری بودن حکم قرار دادهاست، لذا در صورت غیابی بودن قواعد مربوط به غیابی بودن حاکم است به علاوه در صورتی که حکم غیابی ابلاغ قانونی شده باشد به صراحت تبصره ۲ ماده ۳۰۶ ق.ا.د. م اجرای آن منوط به معرفی ضامن معتبر یا اخذ تأمین مناسب از محکوم له میباشد. ۶۹۱۵۵۰//1328484
دو ماده اخیر مربوط به مسائل ماهوی بوده و به دلیل نارسایی مواد قانون مدنی در این مورد در قانون شکلی آیین دادرسی مدنی مطرح شدهاست و هدف آن حمایت از کشاورزی بودهاست .۵۶۵۸۶۷