ماده ۲۸۵ قانون آیین دادرسی کیفری

در معيت دادگاه اطفال و نوجوانان و در محل آن ، شعبه اي از دادسراي عمومي و انقلاب با عنوان دادسراي ويژه نوجوانان به سرپرستي يكي از معاونان دادستان و با حضور يك يا چند بازپرس ، تشكيل مي شود . تحقيقات مقدماتي جرائم افراد پانزده تا هجده سال به جز جرائم موضوع مواد ( 306 ) و ( 340 ) اين قانون كه به طور مستقيم از سوي دادگاه صورت مي گيرد ، در اين دادسرا به عمل مي آيد . تبصره 1 ماده 285: تحقيقات مقدماتي تمامي جرائم افراد زير پانزده سال به طور مستقيم در دادگاه اطفال و نوجوانان به عمل مي آيد و دادگاه مذكور كليه وظايفي را كه طبق قانون بر عهده ضابطان دادگستري و دادسرا است انجام مي دهد . تبصره 2 ماده 285: در جرائم مشهود ، هرگاه مرتكب ، طفل يا نوجوان باشد ، ضابطان دادگستري مكلفند نسبت به حفظ آلات ، ادوات ، آثار ، علائم و دلايل جرم اقدام نمايند ، لكن اجازه تحقيقات مقدماتي از طفل يا نوجوان را ندارند و در صورت دستگيري وي ، موظفند متهم را حسب مورد ، فوري به دادسرا يا دادگاه اطفال و نوجوانان تحويل دهند . انقضاء وقت اداري و نيز ايام تعطيل مانع از رجوع به دادسرا يا دادگاه اطفال و نوجوانان نيست .

نکات توضیحی تفسیری دکترین

دادسرای ویژه نوجوانان را نباید یک دادسرای اختصاص تلقی کرد. بلکه این دادسرا شعبه ای تخصصی از دادسراها ی عمومی و انقلاب است. این دادسرا صلاحیت انجام تحقیقات مقدماتی در خصوص اتهامات افراد 15 الی 18 سال شمسی را دارد. در خصوص تحقیق از طفل یا نوجوان باید میان جرایم مشهود و غیر مشهود قائل به تفکیک شد. بدین شرح که در جرایم مشهود ضابطان فقط حق حفظ آلات، ادوات، آثار، علایم و دلایل جرم را داشته و حق تحقیق از او را ندارند. اما در خصوص جرایم غیر مشهود، در خصوص افراد کمتر از پانزده سال پلیس حق دخالت نداشته و دادگاه ویژه اطفال وظایف ضابطان را بر عهده دارد. در خصوص افراد 15 الی 18 سال نیز رسیدگی به امر در صلاحیت دادسرای ویژه اطفال و نوجوانان است. همچنین در خصوص افراد 15 الی 18 سال عده ای بر این باورند که اگر موضوع اتهام از موارد مذکور در ماده 306 و 340 باشد، باید همچون افراد بزرگسال تحقیق در خصوص اتهامات آن ها مستقیما در دادگاه مطرح شود.

در تشکیلات داسرای فوق دادیار پیش بینی نشده است.

رویه قضایی

به موجب نظر کمیسیون در یکی از نشست های قضایی، رسیدگی به جرایم اطفال جر در موارد ضرورت به تشخیص دادستان، مستقیماً در دادگاه اطفال صورت می گیرد. همچنین بر اساس نظر کمیسیون در یکی دیگر از نشست های قضایی، با توجه به این که طفل فاقد مسئولیت و اتهام نیز نا محقق است، لزومی به اخذ آخرین دفاع از اطفال نمی باشد.