ماده ۳۲۶ قانون آیین دادرسی کیفری

هنگامي كه دادگاه ، شهادت شاهد يك طرف دعوي را استماع نمود ، به طرف ديگر اعلام مي كند چنانچه پرسشهايي از شاهد دارد ، مي تواند مطرح كند .

پیشینه

سابقاً ماده 198 قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب 1378) در این خصوص وضع شده بود.

فلسفه و مبانی نظری ماده

وضع ماده فوق را مبتنی بر لزوم تصریح به یکی از طرق تضمین حقوق متهم که همان امکان پرسش از شهود است دانسته اند.چرا که ایجاد امکان پرسش از گواهان از سوی متهم مانعی در انحراف آنان از بیان حقیقت است. این امر را مبتنی بر اصل « برابری سلاح ها» یا «موازنه قوا» نیز دانسته اند.

مطالعات تطبیقی

قسمت پنجم از بند سوم ماده 14 میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی به حق متهم در خصوص طرح پرسش از گواهانی که علیه وی شهادت داده اند تأکید کرده است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

حکم ماده فوق و تکلیف دادگاه برای اعلان حق طرفین در خصوص پرسش از شاهد را از قواعد آمره دانسته اند. حکم این ماده را مخصوص طرف مقابلی دانسته اند که شهادت علیه او اقامه شده است. از سوی دیگر این ماده منحصر به حالتی است که طرف دیگری نیز در پرونده وجود داشته باشد. لذا در جرایم عمومی و فقدان طرف دیگر، رسیدگی از سوی دادگاه ادامه خواهد یافت. البته عده ای معتقدند در این شرایط نیز در صورت اداء شهادت علیه متهم، دادگاه ملزم به یادآوری حق متهم مبنی بر پرسش از شاهد است. موضوع این پرسش های متقابل می تواند سنجش حقایق، اعتراض به اعتبار شاهد، رفع ابهامات شهادت ارائه شده و نیز کشف حقایق بیشتر باشد.