ماده ۸۳۲ قانون مدنی

موصی‌له می‌تواند وصیت را نسبت به قسمتی از موصی‌به قبول کند در این صورت وصیت نسبت به قسمتی که قبول شده صحیح و نسبت به قسمت دیگر باطل می‌شود.

توضیح واژگان

قبول وصیت توسط موصی له، که در واقع شرط تأثیر ایجاب موصی می باشد را، قبول شرطی گویند.(84623)

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

موصی له، درصورتی می تواند قسمتی از موصی به را، قبول نماید که موصی، مخالف چنین تبعیضی نبوده باشد.(51616) و هرچند پذیرش قسمتی از موصی به توسط موصی له، و رد قسمت دیگری از آن، مطابقه بین ایجاب و قبول را از بین می برد؛ لیکن چون منظور از وصیت، ایجاد نفع برای موصی له می باشد؛ چنین تبعیضی اشکال ندارد.(61695) و به دلیل اینکه در وصیت، موصی، منظور دیگری جز انتقال مورد وصیت به موصی له ندارد؛ لذا موصی له، می تواند فقط قسمتی از موصی به را قبول کند.(49872) و تبعیض در موصی به، استثنایی بر اصل مطابقت ایجاب و قبول محسوب گردیده؛ و تعمیم آن به غیر از مورد مزبور، صحیح نمی باشد.(73917) یکی از حقوقدانان معتقد است؛ که منظور از تطابق بین ایجاب و قبول در وصیت، این است موضوع مورد نظر طرفین، شیئی واحد باشد نه اینکه موصی له، ملزم به پذیرش تمام قسمت های موصی به گردد.(271093) و بین "قبول قسمتی از موصی به توسط موصی له، و رد قسمت دیگر توسط وی"، با "خیار تبعض صفقه"، از لحاظ وجود یا عدم مانع برای تبعیض در هر دو مورد، مشابهت هایی وجود دارد.(73915) و در تبعیض در رد و قبول وصیت، موصی به باید از قابلیت تبعیض برخوردار باشد؛ و به عبارتی لازم است که بخش مورد قبول، به تنهایی بتواند مورد تملیک واقع شود.(694808) و به نظر برخی از حقوقدانان، با تبعیض در رد و قبول وصیت، وصیت به عقود متعدد تقسیم گردیده؛ و چون رایگان می باشد؛ غرری وجود ندارد.(187106)

سوابق فقهی

چنانچه موصی، قصد تملیک مجموع قسمت ها و اجزای موصی به را، داشته باشد؛ موصی له نمی تواند فقط قسمتی از مورد وصیت را، قبول کند.(73915) و (13032)

مصادیق و نمونه ها

• اگر موصی به، یک رأس اسب باشد؛ پذیرش قسمتی از آن، و رد قسمت های دیگر توسط موصی له، بی معنا به نظر می رسد؛ اما قبول حصه ای مشاع از آن، اشکالی ندارد.