ماده ۶۹۹ قانون مدنی

تعلیق در ضمان مثل این که ضامن قید کند که اگر مدیون نداد من ضامنم باطل است ولی التزام به تأدیه ممکن است معلق باشد.

توضیح واژگان

به انتقال محل اعتباری هر شخص به شخص دیگر، که دیون و التزامات در آن واقع می گردد؛ انتقال ذمه گویند.(1014207)

پیشینه

به موجب ماده 793 قانون مدنی مصر، در ضمان تضامنی، ضامن نمی تواند درخواست نماید که ابتدا استیفای طلب، از اموال مدیون صورت پذیرد.(1332757)

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در عقد ضمان می توان شرط نمود که طلبکار، درصورتی می تواند برای مطالبه حق خویش، به ضامن مراجعه نماید که قبل از آن، به مدیون مراجعه نموده و وی، از تأدیه طلب او خودداری نموده باشد.(664375)

ضمان موضوع این ماده، ضمان به معنای رایج و مصطلح آن بوده؛ و موجب انتقال دین، از ذمه مضمونٌ عنه به ذمه ضامن می گردد. لیکن مضمونٌ له پیش از مطالبه طلب از ضامن، باید به مضمونٌ عنه مراجعه نموده؛ و درصورت عدم تأدیه توسط وی، موضوع تعهد را از ضامن مطالبه نماید. درواقع چنانچه مضمونٌ عنه از تأدیه بدهی خویش خودداری نماید؛ همانند این است که غیرمدیون، آن دین را پرداخت نموده است. درحالی که در ضمان تضامنی، مضمونٌ له، ضامن و مضمونٌ علیه، همگی در یک ردیف و در عرض یکدیگر قرار دارند.(398535)

سوابق فقهی

همچون سایر عقود، تعلیق در عقد ضمان صحیح نیست.(1024563)

رویه های قضایی

به موجب دادنامه شماره 914 مورخه 3/5/1328 شعبه 3 دیوان عالی کشور، اگر ضامن، در ضمانت نامه به ضمان خود تأکید نموده؛ اما تأدیه دین را، منوط به مطالبه از مدیون اصلی و عدم پرداخت او نماید؛ چنین ضمانی صحیح بوده؛ و تعلیق التزام به تأدیه اشکالی ندارد.(782222)

مصادیق و نمونه ها

اگر شخصی بگوید: "هر وقت منزل خود را فروختم، ضامن هستم"، و یا "هرگاه قیمت دلار تنزل یابد؛ من ضامن هستم"، و یا "اگر رکود تمام شود؛ و کسب و کار رونق یابد؛ من ضامن هستم"، چنین ضمانت هایی باطل است.(221525)