ماده ۵۶۴ قانون مدنی

در جعاله، گذشته از عدم لزوم تعیین عامل، ممکن است عمل هم مردد و کیفیات آن نامعلوم باشد.

توضیح واژگان

جعاله: در لغت به مالی که برای اتیان کاری، درنظر گرفته می شود؛ جعاله گویند. و در اصطلاح، جعاله عبارت است از صیغه ای که فایده آن، تحصیل منافع در مقابل عوض است؛ بدون آنکه علم به عوض و عمل شرط گردیده باشد. و تعهد جاعل به تأدیه حق الزحمه معلوم، درمقابل اتیان عملی معین بر طبق قرارداد را، جعاله می نامند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

جعاله، حسب کیفیت اعتبار آن، به دو دسته جعاله خاص و عام قابل تقسیم است.

نیازی نیست که عمل موضوع جعاله، به طور تفصیلی معلوم باشد.

عمل موضوع جعاله؛ نباید مجهول بوده؛ و با از همه جهت مبهم باشد. مانند اینکه شخصی بگوید که یکی از اموال من مفقود گردیده؛ و هرکس آن را بیابد؛ 2000 تومان به او اجرت می دهد. چنین عقدی، غرری و باطل است.

در جعاله، به طور استثنایی و برخلاف سایر عقود، جهت صحت قرارداد، تعیین مخاطب ایجاب ضروری نیست.

ممکن است عمل موضوع جعاله، مردد بوده؛ و یا کیفیات آن نامعلوم باشد. مردد بودن مانند اینکه جاعل، برای کسی که ساعت یا گاو او را بیابد؛ اجرت تعیین نماید. و نامعلوم بودن کیفیت، زمانی است که از قبل مشخص نباشد که عامل، باید چه اعمالی را، جهت تحقق هدف جاعل به نحو مطلوب، انجام دهد.

عمل مطلوب مورد جعاله، باید قابل تعیین باشد؛ و امری مجهول و غیرقابل تعیین را، نمی توان موضوع جعاله قرار داد.

مستندات فقهی

بنابر اتفاق فقها، نیازی نیست که عامل، نسبت به عمل موضوع جعاله عالم باشد