ماده ۵۷۴ قانون مدنی

شرکت قهری، اجتماع حقوق مالکین است که در نتیجه‌ی امتزاج یا ارث، حاصل می‌شود.

توضیح واژگان

ارث در لغت یعنی بقاارث در حقوق عبارت است از حصه هریک از ورثه از ماترک متوفی و ارث یعنی حق ورثه در ترکه متوفی

میراث، با ارث هم معنا است. و در حقوق، میراث یعنی انتقال حق از متوفای حقیقی یا حکمی به زنده حقیقی یا حکمی

پیشینه

به موجب ماده 851 قانون مدنی مصر، مالکیت مشترک خانوادگی، ممکن است به صورت توافق کتبی اعضای خانواده، پیرامون بقای اشاعه، نسبت به سهم الارث آنان از مورث خویش باشد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در شرکت قهری، مالی از طریق وراثت و یا امتزاج اختیاری، به دیگری منتقل گردیده؛ و یا دو مال به طور غیرارادی، با یکدیگر مخلوط شده؛ و مال واحدی را به وجود آورده است. و اسباب غیرارادی ایجاد مالکیت مشاع، عبارت از ارث و مزج بوده؛ و اسباب اختیاری آن، عقد و عمل مشترک است.و شرکت، ممکن است به صورت ارادی و غیرارادی، اشتراک منافع، مزج اموال، و اشاعه حقوق تحقق یابد.

اموالی که عرف آنها را، پس از امتزاج، به صورت شیئی واحد قبول ندارد؛ موجب تشکیل شرکت نمی گردند. نظیر مخلوط شدن چند بشقاب متساوی الاجزا با یکدیگر، که واقعاً نمی توان همه آنها را، یک شیئ واحد دانست.

سوابق فقهی

ممکن است شرکت، بر اثر قرارداد و یا توارث به وجود آید. شرکت، نسبت به دو مالی به وجود می آید که با یکدیگر مخلوط گردیده؛ و از هم جدا نشوند. دو مالی که با یکدیگر ممزوج می گردند؛ باید از حیث جنس و صفات کیفی، نظیر رنگ، یکسان باشند. شرکت می تواند در پول و نقود ایجاد شود. در اموال مثلی، شرکت بر اثر امتزاج به دست نمی آید. بلکه ممکن است سبب ایجاد شرکت در چنین اموالی، ارث باشد.

رویه های قضایی

به موجب دادنامه شماره 1311 مورخه 12/8/1375 دیوان عالی کشور، در فرض مشاع بودن مالکیت ورثه نسبت به ترکه، تصرف  و تعرض هر یک از آنان نسبت به سهم سایر وراث، فاقد مجوز شرعی و قانونی است.

انتقادات

این ماده، ارتباطی به عقد شرکت ندارد. زیرا مزج قهری، نمی تواند منجر به پیدایش چنین قراردادی گردد.