ماده ۴۶ قانون آیین دادرسی مدنی

ابلاغ دادنامه به وکیلی که حق دادرسی در دادگاه بالاتر را ندارد یا برای وکالت در آن دادگاه مجاز نباشد و وکیل در توکیل نیز نباشد، معتبر  نخواهد بود.

توضیح واژگان

نمایندگی:رابطه ای است حقوقی که بموجب آن نماینده می تواند بنام و به حساب اصیل در انعقاد قرارداد شرکت کند و آثار آن بطور مستقیم دامن گیر اصیل می شود.669980

پیشینه

این ماده در قانون سال 1290 مشابه نداشته است.699057

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

در صورتی که وکیل در وکالت نامه حق اقدام در مرجع بالاتر را نداشته باشد و قابلیت توکیل به غیر را نداشته باشد ویا مثلا کار آموز وکالت است( برای وکالت در مرجع بالاتر کار آموزان مجاز نیستند)  و رای قابلیت فرجام خواهی در دیوان را داراست ابلاغ دادنامه باید به موکل صورت گیرد و این امر ( عدم تاثیر ابلاغ به چنین وکیلی ) ایجاب می نماید دفتر دادگاه در زمان ارسال دادنامه برای ابلاغ متن وکالت نامه را ملاحظه و در صورتی که ابلاغ به وکیل موثر باشد دادنامه را برای او والا برای موکلش ارسال نماید.404413/344697/310791/142150/1307163

ماده 46 دارای یک اشکال می باشد و آن اشکال این است که قانونگذار به جای استفاده از عبارت مرجع بالاتر ، از عبارت دادگاه بالاتر استفاده کرده است ، در حالی که کلمه دادگاه خصوصیتی ندارد و حتی اگر رای قابل فرجام خواهی باشد و وکیل حق دادرسی در دادگاه بالاتر را داشته باشد ، ابلاغ به وکیل موثر نخواهد بود ، هر چند با ظاهر این ماده این ابلاغ باید معتبر باشد.115417

در صورتی که به وکیل حق دادرسی در مرجع بالاتر تفویض شده باشد و وکیل دارای حق توکیل به غیر باشد می تواند از توکیل خود استفاده کند و ابلاغ به وی معتبر می باشد ، اما در غیر این صورت در جایی که خودش دارای حق طرح دعوی در مرجع بالاتر از جانب موکل نباشد ، وکیل توکیلی نیز نمی تواند صاحب این حق شود زیرا اختیارات وکیل توکیلی محدود به اختیارات وکیل اصلی است.404416/115418

رویه های قضایی

1) در صورتی که وکیل حق اقدام در محله فرجام خواهی را داشته باشد ، دادنامه فرجام خواسته قانونا می بایستی به وکیل ابلاغ شود و تاریخ ابلاغ بع ایشان معتبر و مبدا مهلت و موعد فرجام خواهی می باشد، به طور کلی در این گونه موارد ابلاغ به اصیل ضرورت قانونی نداشته و تاریخ ابلاغ به وی مبدا مهلت ها و مواعد قانونی نخواهد بود.1443226

2) قرار داد وکالت ضمیمخ دادخواست نشده و قرار رد دعوی صادر گردیده ( به لحاظ عدم احراز سمت ) رای صادر شده به چه کسی ابلاغ می شود؟ پاسخ : به توجه به عدم احراز سمت وکیل و باالتفات به ملاک ماده 46 ق.آ.د.م ابلاغ دادنامه به وکیل کزبور توجیه قانونی نداشته و می بایست دادنامه مزبور به خواهان پرونده ابلاغ گردد.945603

3) نظریه مشورتی شماره3277/7 – 22/7/1363 اداره حقوقی قوه قضاییه مقرر می دارد : براساس مندرجات ماده 683 قانون مدنی انجام مورد وکالت به وسیله شخص موکل فاقد مانع قانونی و بلااشکال است و کیفیت عقد وکالت از نظر جایز بودن یا لازم بودن و بلاعزل بودن وکیل ، موثر در اختیار موکل برای انجام موضوع وکالت نمی باشد.138097

4)نظریه شماره 10236/7 – 29/12/1383 اداره حقوقی قوه قضاییه : در صورت وجود حق تجدید نظر خواهی برای وکیل ، احکام و قرارها باید به او ابلاغ شود.1366845

مصادیق و نمونه ها

1) در صورتی که وکیل در وکالت نامه حق اقدام در مرجع بالاتر نداشته باشد یا مثلا کارآموز وکالت است و رای قابلیت فرجام خواهی در دیوان را داراست ابلاغ به وکیل معتبر نیست.404413