ماده ۲۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی
هرگاه یکی از طرفین سندی ابراز کند که در آن به سند دیگری رجوع شده و مربوط به دادرسی باشد، طرف مقابل حق دارد ابراز سند دیگر را از دادگاه درخواست نماید و دادگاه به این درخواست ترتیب اثر خواهد داد.
توضیح واژگان
سند: وفق ماده ۱۲۸۳ ق. م سند عبارت است از هر نوشته‌ای که در مقام دعوا یا دفاع بتوان به آن استناد نمود. ۳۱۱۱۳۶
پیشینه
این ماده در ماده ۲۷۰ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۲۹۰ نیز بیان شده بود همچنین در ماده ۲۹۹ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۱۸ نیز پیش‌بینی شده بود. ۶۹۹۴۵۳
نکات توضیحی و تفسیری دکترین
مواد ۲۰۸ تا ۲۱۶ قانون آیین دادرسی مدنی جدید در قسمت مواد عمومی از مبحث اسناد قانون سابق وجود نداشت بلکه طی یکی از مباحث امور اتفاقی با عنوان «مبحث نهم – درخواست ارائه سند از طرف» بیان شده بود. ۱۳۹۴۷۹
وفق این ماده قانونگذار تمام اشخاص حقیقی و حقوقی (دولتی یا خصوصی یا هر نهاد حقوقی دیگر) را ملزم نموده تا با درخواست طرف مقابل و دستور دادگاه سندی که مدرک ادعای آنان به آن سند اشاره نموده را ارائه دهند .۳۳۴۵۵۲ شرط این الزام همان‌طور که بیان شد درخواست طرف مقابل و تأثیر سند در دادرسی می‌باشد که تشخیص ارتباط سند با قاضی رسیدگی کننده می‌باشد. ۱۱۴۳۴۱البته ممکن است دادگاه جلسه را برای ابراز سند و دیدن آن و دفاع و اظهارات احتمالی طرفین دعوا در مورد آن تجدید نماید یا بهتر است دستور تعیین وقت احتیاطی صادر و پس از دیدن آن در وقت احتیاطی در صورت ضرورت تشکیل جلسهٔ دادرسی، دستور تعیین جلسه دادرسی را صادر نماید. ۳۳۶۱۷۵
چنانچه ابراز کننده سند علی‌رغم دستور دادگاه سند مورد درخواست را ارائه ننماید، نمی‌تواند فقط از سند ابرازی بدون سند مورد رجوع برای اثبات حقانیت خود در دادگاه بهره گیرد. ۱۳۳۰۸۰۳