ماده ۱۵۲ قانون آیین دادرسی مدنی

دادگاه طرف مقابل را برای تأمین دلیل احضار می نماید ولی عدم حضور او مانع از تأمین دلیل نیست. در اموری که فوریت داشته باشد دادگاه بدون احضار طرف، اقدام به تأمین دلیل می نماید.

توضیح واژگان

تامین دلیل : در قانون تامین دلیل تعریف نشده است اما می توان گفت شیوه است برای حفاظت از حالات و وضعیت هایی که امکان تغییر آنها وجود داشته و درخواست کننده آن قصد دارد به منظور اثبات ادعای خویش در آینده به آن وضعیت ، استناد نماید. به بیان دیگر تامین دلیل به معنای در امنیت قراردادن ادله می باشد.28097

پیشینه

مفاد این ماده در ماده 63 قانون آیین دادرسی مدنی سال 1290 و بعد از آن در ماده 319 قانون آیین دادرسی مدنی سال 1318 بیان شده است.699331/699332

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

پس از رسیدن درخواست تامین دلیل ، دفتر مرجع صالح باید آن را در اسرع وقت به نظر مرجع مزبور برساند و  335512 مرجع قضایی با احراز شرایط درخواست تامین دلیل و پذیرش آن در وقت فوق العاده قرار تامین دلیل مورد درخواست متقاضی را صادر می نماید.312059تجویز به تامین دلیل بدون احضار مخاطب ( منظور خوانده دعوای آینده ) به علت فوریت کار که در این ماده بیان شده به این دلیل است که در این فروض ( وجود فوریت) امکان تغییر وضعیت شدیدا وجود داشته و وقت برای ابلاغ و اظهار وجود ندارد ،گاه نیز موضوع تامین دلیل فورت ندارد اما بنا بر ملاحظاتی باید بدون اطلاع طرف مقابل صورت گیرد چرا که ممکن است خوانده آثار را به عمد از بین ببرد که از این منظر می توان فوریت را احراز نمود.117683//114102///312057///139139

مصادیق و نمونه ها

1) خوانده در کنار منزل خواهان کانالی حفر نموده است و در اثر آن لوله آب اسیب دیده و نشت آب موجب خسارت به منزل خواهان شده و اگر ظرف دوروز از محل بازدید نگردد کانال حفر شده پرخواهد گردید . بدیهی است در اینجا اگر کانال پر شود ، خواهان برای اثبات حفر کانال توسط خوانده با مشکل مواجه می شود لذا در چنین فرضی تامین دلیل باید فورا اجرا شود.114102 2) خواهان به علت تغییر شغل خوانده می خواهد قرارداد اجاره را فسخ نماید ، در اینجا در صورت اطلاع خوانده دلایل تغییر شغل از بین می رود لذا درخواست تامین دلیل بدون اطلاع وی باید صورت گیرد.312057