از آبی دریا تا شبکۀ سیاه: عملیاتهای سایبری در برخی مناطق دریایی و تنگههای بینالمللی
از آبی دریا تا شبکۀ سیاه: عملیاتهای سایبری در برخی مناطق دریایی و تنگههای بینالمللی در پرتو دستورالعمل تالین نام مقاله ای از ریحانه زندی و شهرام زرنشان و موسی کرمی بوده که در شماره هشتم دوره چهارم (مهر 1402) فصلنامه حقوق فناوری های نوین منتشر شده است.
چکیده
پیوند فزایندۀ کارکردهای اصلی دولتها با سرشت بههمپیوستۀ فضای سایبر، کشورها را در معرض طیفی نوین از تهدیدها قرار میدهد. جامعۀ بینالمللی از افزایش تهدیدهای سایبری آگاه است و میکوشد حقوق بینالملل موجود را برای تنظیم عملیاتهای سایبری گسترش دهد. هدف از مقالۀ حاضر این است که با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و بهرهگیری از منابع کتابخانهای و اینترنتی، شرایط و الزامات عملیاتهای سایبری را در سه منطقۀ دریایی آبهای مجمعالجزایری، منطقۀ مجاور و منطقۀ انحصاراً اقتصادی و نیز تنگههای بینالمللی در پرتو دستورالعمل تالین 2 دربارۀ حقوق بینالملل قابل اعمال بر عملیاتهای سایبری بررسی کند. بهنظر میرسد دستورالعمل تالین 2 در تبیین قواعد حقوق بینالملل مربوط به عملیات سایبری، بهویژه در زمینۀ عملیاتهای سایبری در مناطق مختلف دریایی سودمند است و در کاهش خلأ هنجاری موجود در این حوزه بهکار آید. بااینحال، نمیتوان انکار کرد که در میان کارشناسانی که دستورالعمل را نوشتهاند، همچنان زمینههای اختلاف نظر و ابهام وجود دارد. چنین مینماید که چارچوب حقوقی بینالمللی حاکم بر دزدی دریایی و بهویژه اصل صلاحیت جهانی در پیگرد و مجازات مرتکبان، بهرغم کاستیهای آن، مبنای ایجاد رژیمی مشابه را بهمنظور تأمین امنیت سایبری بینالمللی فراهم میآورد. ازآنجاکه آیندۀ اقتصادی و سیاسی کشورها هرچه بیشتر درهمتنیده میشود، دستیابی به اجماع بینالمللی دربارۀ موضوعاتی مانند نظام حقوقی حاکم بر حملات و عملیاتهای سایبری آسیبزا، برای امنیت جهانی و رفاه اقتصادی ضروری است.
کلیدواژه ها
- عملیات سایبری
- آبهای مجمعالجزایری
- منطقۀ مجاور
- منطقۀ انحصاراً اقتصادی
- تنگۀ بینالمللی
- دستورالعمل تالین 2
مواد مرتبط
- ماده 12 کنوانسیون حقوق دریاها مصوب 1982
- ماده 14 کنوانسیون حقوق دریاها مصوب 1982
- ماده 33 کنوانسیون حقوق دریاها مصوب 1982
- ماده 39 کنوانسیون حقوق دریاها مصوب 1982
- ماده 47 کنوانسیون حقوق دریاها مصوب 1982
- ماده 49 کنوانسیون حقوق دریاها مصوب 1982
- ماده 58 کنوانسیون حقوق دریاها مصوب 1982
- ماده 51 منشور سازمان ملل متحد