ماده ۹۵۶ قانون مدنی

اهلیت برای دارا بودن حقوق با زنده متولد شدن انسان شروع و با مرگ او تمام می‌شود.

توضیح واژگان

فاقد اهلیت یعنی کسی که از کسب یا اجرای حقوق و تکالیف خود ممنوع است.

به استحقاق شخص جهت برخورداری از حق را، اهلیت تمتع گویند. و به توانایی مدنظر قانونگذار، جهت برخورداری از حق، اهلیت تمتع گویند.

اهلیت استیفا یعنی توانایی مورد نظر قانونگذار جهت اعمال حق

پیشینه

در حقوق آلمان و ایتالیا، صرف زنده متولد شدن را، برای اهلیت، کافی دانسته اند.

در حقوق فرانسه، قابلیت بقا را، برای اعطای شخصیت به انسان، لازم دانسته اند.

برابر با منشور ملل متحد، انسان به محض تولد، از حقوق بشر، برخوردار می شود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

اصل، بر برخورداری انسان از حق تمتع است؛ مگر در مواردی که بنا بر مصالح اجتماعی، توسط قانونگذار ممنوع شده است.

یکی از حقوقدانان، به جای (اهلیت تمتع)، استفاده از لفظ (اهلیت تملک) را، پیشنهاد نموده است؛ زیرا به نظر ایشان، اهلیت تمتع، اعم از توانایی داراشدن حق، و نیز شایستگی لازم، برای اجرای آن است.

منظور از حقوق در این ماده، فقط حقوق مدنی است.  و اهلیت برای برخورداری از حقوق سیاسی، نظیر حق رأی، به محض تولد، شروع نخواهدشد.

شخصیت مدنی انسان، نظیر برخورداری از نام، حق انسان بر تصویر و فیلم خود، و ... شایسته حمایت است.

محرومیت از اهلیت، با اصول "آزادی" و "برابری" مندرج در قانون اساسی، تعارض دارد.