ماده ۱۰۱۹ قانون مدنی

حکم موت فرضی غایب در موردی صادر می‌شود که از تاریخ آخرین خبری که از حیات او رسیده است مدتی گذشته باشدکه عادتاً چنین شخصی زنده نمی‌ماند.

توضیح واژگان

موت فرضی، به مرگی گویند که با حکم دادگاه، برای غایب مفقودالاثر، فرض می گردد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

اگر در فاصله میان صدور حکم بدوی و حکم تجدیدنظر، یکی از ورثه غایب مفقودالاثر بمیرد؛ سهم وی به وراثش می رسد؛ چون قطعیت حکم بدوی، دلالت بر اعتبار تاریخ موت فرضی مندرج در آن حکم دارد.

این ماده، ملاک تعیین مدتی را، که با گذشت آن، می توان مبادرت به صدور حکم موت فرضی نمود؛ به عرف واگذار نموده است.

سوابق فقهی

مدتی را، که با گذشت آن، می توان مبادرت به صدور حکم موت فرضی نمود؛ 10 سال از گذشت آخرین خبری است که، از غایب رسیده بود.

درمواردی که مقتضی، استعداد بقا در غایب مفقودالاثر است؛ و تردید شود که رافعی، این مقتضی را از بین برده یا نه؛ بقای غایب استصحاب می گردد؛ اما در فرضی که شک در مقتضی باشد؛ نه در وجود رافع، یعنی شک در امکان استعداد بقا بوده باشد؛ دراینصورت نمی توان حکم به حیات غایب نمود.

رویه های قضایی

به موجب دادنامه شماره 579/8 مورخه 23/10/1369 شعبه هشتم دیوان عالی کشور، حکم فوت فرضی، زمانی صادرمی گردد که از تاریخ آخرین خبر از حیات غایب، مدتی گذشته باشد که عادتاً، چنین شخصی زنده نمی‌ماند.