ماده ۵۱۳ قانون آیین دادرسی مدنی
پس ازاثبات اعسار، معسر می‌تواند از مزایای زیر استفاده نماید:
- معافیت موقت از تأدیه تمام یا قسمتی از هزینه دادرسی در مورد دعوائی که برای معافیت از هزینه آن ادعای اعسار شده‌است.
- حق داشتن وکیل معاضدتی و معافیت موقت از پرداخت حق الوکاله.
توضیح واژگان
معسر: معسر به فردی گفته می‌شود که یا دارایی او تکافوی پرداخت هزینه دادرسی را نکند یا با وجود اینکه فرد مالکیت اموالی را دارد، اما به آن‌ها دسترسی ندارد تا بتواند آن‌ها را مورد استفاده قرار دهد ۱۴۴۳۸۶/ و در فقه معسر به معنای مفلس به کار رفته‌است و کسی که مفلس است در کلام برخی فقها محجور دانسته شده‌است. ۱۴۴۳۸۷
پیشینه
مشابه مفاد این ماده ذیل ماده ۶۹۴ قانون آیین دادرسی مدنی پیش‌بینی شده بود۱۴۱۸۳۰/۷۰۰۰۹۷/
نکات توضیحی وتفسیری دکترین
آثار صدور حکم اعسار مطابق این ماده معافیت موقت از تادیه تمام یا قسمتی از هزینه دادرسی در دعوایی که حکم اعسار دربارهٔ آن صادر شده (نه دعاوی دیگر) و حق داشتن وکیل معاضدتی و معافیت موقت از پرداخت حق الوکاله می‌باشد که این آثار اصولاً شامل تمامی مراحل دادرسی و اجرای حکم می‌شود. ۱۴۱۸۳۲/۲۹۰۳۱۳/۱۴۴۲۰۸/ برای استفاده از وکیل معاضدتی معسر باید با مراجعه به کانون وکلای دادگستری درخواست وکیل نموده و از طرف آن کانون برای تعیین وکیل مجانی اقدام می‌شود. ۲۹۰۳۱۴/
انتقادات
کلمه «موقت» در بند یک این ماده برای همیشه و در هر حالت مصداق ندارد چرا که ممکن است حکم اعسار برای رسیدگی به دعوایی غیر مالی بوده و لذا نتیجه پیروزی در دعوای اصلی برای معسر پایان ناتوانی او در پرداخت هزینه دادرسی نمی‌باشد. ۱۴۴۲۰۹