ماده ۱۰۴ قانون مدنی

حق‌الارتفاق مستلزم وسایل انتفاع از آن حق نیز خواهد بود مثل این که اگر کسی حق شرب از چشمه یا حوض یا آب‌انبار غیر دارد حق عبور تا آن چشمه یا حوض و آب‌انبار هم برای برداشتن آب دارد.

توضیح واژگان

به حق استفاده از آب قنات، چشمه و نهر، حقابه گویند.

به مخزن و انبار آب، آب انبار گویند.

پیشینه

این ماده، از ماده 697 قانون مدنی فرانسه، اقتباس گردیده است.

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

مالک حق ارتفاق، نمی تواند به بهانه استفاده سهل تر از حق خود، مدعی حق دیگری در ملک غیر شود؛ مگراینکه درخواست وی، از لوازم عقلی و عرفی حق ارتفاق محسوب گردد.

تصرف در حق نیز، مانند تصرف در عین، دلیل استحقاق صاحب آن می باشد؛ و کسی نمی تواند مانع اعمال حقوق اشخاص گردد.

هرچند این ماده، به نفع صاحب حق ارتفاق مقرر گردیده؛ لیکن او نباید از حدود مقررات ماده 107 قانون مدنی، تجاوز نماید.

جهت توسعه حق ارتفاق، باید به مفاد این ماده تمسک نموده؛ و برای تضییق این حق، ماده 107 قانون مدنی، قابل استناد است.

سوابق فقهی

مبنای این ماده، قاعده "اذن در شیئ، اذن در لوازم آن است"، می باشد.