ماده ۳۳۳ قانون مجازات اسلامی

اگر لوث علیه دو یا چند نفر به شکل مردد ثابت باشد و قسامه به همین ‌گونه علیه آنان اقامه شود، جنایت بر عهده ‌یکی از چند نفر، به صورت مردد اثبات می ‌شود و قاضی از آنان می ‌خواهد که بر برائت خود سوگند بخورند. اگر همگی از سوگند خوردن خودداری ورزند یا برخی از آنان سوگند یاد کنند و برخی نکنند، دیه بر ممتنعان ثابت می ‌شود. اگر ممتنعان متعدد باشند، پرداخت دیه به نسبت مساوی میان آنان تقسیم می ‌شود. اگر همه ‌آنان بر برائت خود سوگند یاد کنند، در خصوص قتل، دیه از بیت ‌المال پرداخت می‌ شود و در غیرقتل، دیه به نسبت مساوی میان آنان تقسیم می ‌گردد.

پیشینه

بر اساس تبصره ذیل ماده 244 مصوب 1380/10/23 در موارد قسامه با فرض برائت متهم و عدم امکان تشخیص قاتل، دیه مقتول را باید از بیت المال پرداخت نمود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

گروهی حکم ماده فوق را از حالت شرکت در جنایت منصرف دانسته اند. زیرا در صورت وجود لوث در شرکت و اقامه قسامه علیه تمام متهمان، شرکت در جنایت نیز ثابت می شود.

سوابق فقهی

برخی از فقها معتقدند که باید قائل به حصری بودن مصادیق پرداخت دیه از بیت المال در شرع بود و امکان تسری آن به مواردی همچون پرداخت دیه اعضاء وجود ندارد.

رویه قضایی

بر اساس نظریه مشورتی 7/95/1207-1395/5/25 مسئولیت پرداخت دیه علی الاصول بر عهده مرتکب جرم می باشد و پرداخت دیه از سوی بیت المال را باید امری استثنایی تلقی نمود که محدود به موارد مصرح در قانون است.

همچنین بر اساس نظریه شماره 2786/7_1375/7/22 تکلیف مدعی علیه به اقامه قسامه منوط به امتناع مدعی از اقامه آن و مطالبه از وی است. لذا در فرض عدم مطالبه مدعی، مدعی علیه تکلیفی در این خصوص ندارد.