ماده ۳۱۶ قانون آیین دادرسی مدنی

دستور موقت ممکن است دایر بر توقیف مال یا انجام عمل و یا منع از امری باشد.

توضیح واژگان

موقت: «آنچه که در مدتی محدود و معین به جا می ماند و سپس زایل می شود – چیزی که وقت آن معین شده است»615937

پیشینه

در بند یک بخش 25 قانون آیین دادرسی مدنی انگلستان صدور قرار انسداد( دستور موقت ) در این موارد بیان شده : « 1) منع خوانده از معامله کردن اموال خود یا تصرف در آن اعم از اینکه حوزه قضایی دادگاه قرار داشته باشند یا قرار نداشته باشند .( توقیف مال ) 2) منع کردن خوانده از جا به جایی یا واگذاری اموال متعلق به خود که در حوزه قضایی دادگاه قرار دارند ( الزام به عدم انجام عمل ) »877434

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

تعیین موضوع دستور موقت به دو طریق پیش بینی شده است ، اولا اموری که مطابق نظر قانونگذار در قانون خاصی بیان شده و صدور دستور موقت در مورد آن ها از تکالیف دادگاه می باشد دوما اموری که حسب درخواست متقاضی با صلاحدید دادگاه امکان صدور دستور موقت وجود دارد.605120/604945

دادگاه پس از دریافت درخواست دستور موقت باید در محدوده تقاضا و با احراز فوریت نسبت به صدور یا رد درخواست دستور موقت اقدام نماید.605092

دستور موقت ممکن است نه تنها با موضوع اصلی دعوی ارتباط مستقیم داشته باشد ، بلکه با همان موضوع وحدت و عینیت داشته باشد . این مورد امری خلاف قاعده بوده و در قانون منعی بر آن لحاظ نگردیده است .605014

«انجام عمل مانند این است که مستاجر ضمن دادخواست به خواسته تعمیرات اساسی علیه موجر ، با توجه به اینکه قسمتی از سقف اتاق در حال فروریختن است و خطر جانلی برای ساکنان مورد اجاره دارد ، از دادگاه تقاضای صدور دستور موقت مبنی بر انجام اقداماتی لااقل به منظور جلوگیری از ریزش سقف توسط موجر ، بنماید تا در فرصت و طی رسیدکی ماهوی به اصل دعوی تصمیم ، نهایی شود .»466924

انتقادات

در قوانین ایران در مورد وضعیتی که دستور موقت ناظر بر توقیف اموال خوانده یا منع وی از تصرف در دارایی اش است در شمار اموال ایا استثنایی وجود دارد یا خیر ساکت است . مانند اینکه ایا در این حالت خوانده می تواند برای تامین هزینه های ضروری زندکی بخشی از توقیفات را مستثنی کند؟877880

مصادیق و نمونه ها

«انجام عمل مانند این است که مستاجر ضمن دادخواست به خواسته تعمیرات اساسی علیه موجر ، با توجه به اینکه قسمتی از سقف اتاق در حال فروریختن است و خطر جانلی برای ساکنان مورد اجاره دارد ، از دادگاه تقاضای صدور دستور موقت مبنی بر انجام اقداماتی لااقل به منظور جلوگیری از ریزش سقف توسط موجر ، بنماید تا در فرصت و طی رسیدکی ماهوی به اصل دعوی تصمیم ، نهایی شود .»466924 جلوگیری از نقل و انتقال ملک ، جلوگیری از وصول چک ، جلوگیری از اجرای حکم قطعی ، توقیف پلاک ثبتی ، جلوگیری از اجرائیه ثبت ، جلوگیری از ثبت عملیات شرکت ، جلوگیری از تخریب ملک و .. می تواند موضوع دستور موقت قرار گیرد.558775