ماده ۳۹۰ قانون آیین دادرسی مدنی

پس از وصول پرونده به دیوان عالی کشور، رئیس دیوان یا یکی از معاونان وی پرونده رابا رعایت نوبت و ترتیب وصول به یکی از شعب دیوان ارجاع می نماید شعبه مرجوع الیه به نوبت رسیدگی می کند مگر در مواردی که به موجب قانون یا به تشخیص رئیس دیوانعالی کشور، رسیدگی خارج از نوبت ضروری باشد.

توضیح واژگان

رای فرجامی : رایی که پس از رسیدگی فرجامی توسط شعبه دیوان صادر می شود که همان اقدام دیوان در ابرام و نقض رای فرجام خواسته می باشد.992719/

پیشینه

مشابه این ماده ذیل ماده 554 قانون ایین دادرسی مدنی سال 1290 بیان شده بود.699751/ اما این ماده در قانون آیین دادرسی مدنی سال 1318 مشابهی ندارد.699750/

«در ماده 261 قانون آیین دادرسی کیفری افزون بر مواردی که قانون رسیدگی خارج از نوبت را در دیوان عالی کشور تجویز کرده و افزون بر تشخیص رئیس دیوانعالی کشور ، به رئیس شعبه نیز اجازه داده است که در موارد ضروری ، به پرونده خارج از نوبت رسیدگی کند ، این مسئله نیز یکی دیگر از موارد عدم هماهنگی است.»313818/

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

در صورت صلاحدید رئیس دیوانعالی کشور و یا وجود نص قانونی ( مانند ماده 29 قانون آیین دادرسی مدنی ) پرونده خارج از نوبت در شعب دیوان رسیدگی خواهد شد ، در غیر این صورت اصل بر رسیدگی با رعایت نوبت می باشد.993206/143834/ 295537در مورد عبارت «با رعایت نوبت و ترتیب وصول» اینطور گفته اند که به عنوان مثال چنانچه وصول یک پرونده اول ماه و تاریخ وصول پرونده دیگر دوم ماه باشد ، پرونده واصل شده در اول ماه باید به شعبه اول و پرونده واصل شده در دوم ماه به شعبه دوم ارجاع شود نه بالعکس چرا که رعایت حقوق اصحاب پرونده ها و حقوق شعب این امر را ایجاب  می نماید.141054  //993198/143833/

انتقادات

«با توجه به تبصره ماده 40 قانون تشکیل دادگاه های کیفری یک و دو به نظر می رسد رئیس شعبه نیز حق داشته باشد به پرونده ای خارج از نوبت رسیدگی کند اما تصریح به این حق در قانون آیین دادرسی کیفری (ماده 261) و مسکوت گذاشتن آن در قانون ایین دادرسی موجب شبهه شده است.141055