ماده ۴۵۵ قانون آیین دادرسی مدنی

متعاملین می توانند ضمن معامله ملزم شوند و یا به موجب قرارداد جداگانه تراضی نمایند که درصورت بروز اختلاف بین آنان به داوری مراجعه کنند و نیز می توانند داور یا داوران خود را قبل یا بعد از بروز اختلاف تعیین نمایند.

تبصره - درکلیه موارد رجوع به داور، طرفین می توانند انتخاب داور یا داوران را به شخص ثالث یا دادگاه واگذار کنند.

توضیح واژگان

داوری ( تحکیم) : داوری را می توان صرف نظر کردن افراد از مداخله مراجع رسمی در قطع و فصل دعاوی مربوط به حقوق خصوصی خودشان و تسلیم شدن آن ها به حکومت خصوصی اشخاصی دانسته است که از نظر معلومات و اطلاعات فنی یا شهرت به رستگاری و امانت مورد اعتماد آن ها هستند.1230827

قرارداد داوری : سندی است که طی آن طرفین اختلاف ، داوری را برای حل و فصل اختلاف موجود میان خود بر می گزینند.1239755/

پیشینه

در قانون ایین دادرسی مدنی سال 1318 به موجب حکم صریح مواد 632 و633 ، ارجاع امر به داوری را به تراضی طرفین و به موجب قرارداد علیحده و یا به صورت توافق شرط ضمن معامله پذیرفته بود.1108199/

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

قرارداد داوری می تواند به موجب سند عادی یا رسمی و  به صورت مستقل یا ضمن قرارداد اصلی تنظیم گردد، در این خصوص قانونگذار قرارداد داوری را مقید نکرده است.908251/ همچنین در این قانون تصریحی بر کتبی بودن قرارداد داوری نشده و لذا قرارداد داوری شفاهی نیز صحیح می باشد.1004243/ شرط داوری در قرار داد اصلی شرط ضمن عقد موضوع مواد 233 تا 246 قانون مدنی نیست ؛ چرا که اولا موضوع و حکم شرط داوری ناظر به موضوع مستقل و خاصی می باشد و احکام و قواعد خاص خود را دارد ، اما اصولا شروط ضمن عقد مواد مذکور ناظر به خود معامله می باشد و یکی از ارکان موضوع معامله را تشکیل می دهد و نسبت به موضوع اصلی قرارداد جنبه تکمیل کننده یا توضیح دهنده دارند ، ثانیا شرط ضمن عقد در قانون مدنی به تبعیت از فقه به صورت شرط فعل و صفت و نتیجه مورد بحث قرار گرفته است گرچه ممکن است شرط داوری به عنوان شرط فعل یا نتیجه تلقی شود ، اما واقع مطلب این است که مادام که اختلافی بین طرفین ایجاد نشده ، شرط داوری اساسا موضوعیت و موقعیت اجرا پیدا نمی کند .1301738

سوابق و مستندات فقهی

از حیث فقهی شرط داوری توافقی الزام آور است و با وجود آن ، امکان مراجعه به مرجع دیگری نمی باشد.1006771/

انتقادات

این ماده « در مورد توافقنامه داوری و تراضی طرفین است که متاسفانه شرایط صحت موافقتنامه داوری پیش بینی نشده از جمله کتبی بودن قرارداد یا امضا داشتن قرارداد و مواردی از این قبیل که در حال حاضر در داوری بین المللی بسیار مهم است ، اعتنا نکرده است.»705844

مصادیق و نمونه ها

• قرارداد داوری می تواند به موجب سند عادی یا رسمی و  به صورت مستقل یا ضمن قرارداد اصلی تنظیم گردد، در این خصوص قانونگذار قرارداد داوری را مقید نکرده است.908251/