ماده ۲۲۴ قانون آیین دادرسی کیفری

بازپرس مكلف است ضمن صدور قرار قبولي كفالت يا وثيقه ، به كفيل يا وثيقه گذار تفهيم كند كه در صورت احضار متهم و عدم حضور او بدون عذرموجه و عدم معرفي وي از ناحيه كفيل يا وثيقه گذار ، وجه الكفاله وصول يا وثيقه طبق مقررات اين قانون ضبط مي شود . تبصره ماده 224: تفهيم مفاد ماده ( 194 ) اين قانون نسبت به كفيل و وثيقه گذار نيز الزامي است .

توضیح واژگان

ضبط را در لغت به معنای نگهداری از چیزی به سختی تعریف کرده اند.1891652 همچنین ضبط به معنای توقیف موقت مالی بدون سلب مالکیت از آن نیز آمده است.1891660 اما در خصوص قرار های تأمین کیفری، معمولاً ضبط به معنای ایفای تعهد است.1891636

نکات توضیحی تفسیری دکترین

ماده فوق و ضرورت تفهیم نکات مذکور در آن به متهم در راستای استقرار تعهد کفیل یا وثیقه گذار پیش بینی شده است.2332612 چرا که در بیشتر موارد وثیقه گذار شخصی غیر از متهم است .2332608 در واقع اگر در یک پرونده کیفری برای متهم قرار کفالت یا وثیقه صادر شود، در فرض امتناع کفیل یا وثیقه گذار از اجرای تعهد خود مبنی بر معرفی متهم، باید وجهه الکفاله یا وثیقه به نفع دولت ضبط شود. 3890468این اموال به دستور دادستان ضبط می شوند.1912628 اما نکته قابل توجه آن است که ضبط اموال در این قوانین در راستای دسترسی به متهم و حفظ حقوق افراد است. لذا باید تا حد امکان آثار آن متوجه خود متهم شود.1891628 در واقع در این قرار التزام دو شخص در قبال مقام قضایی دیده می شود:1- متهم که ملزم به حضور نزد مرجع قضایی در فرض احضار است.2- کفیل که ملزم به حاضر کردن متهم است.3892920لذا یکی از شرایط عمومی ضبط اموال را رجوع ابتدایی به متهم و نیز ابلاغ واقعی به وثیقه گذار یا کفیل دانسته اند.1929620 چرا که نباید در این مورد به اصل و فرض کلی آگاهی افراد به قانون بسنده نمود و لازم است بازپرس در راستای رعایت شرایط اخذ وجه الکفاله و یا ضبط وثیقه، مقررات ماده فوق را رعایت کند. از همین روی نیز در فرض عدم اثبات تفهیم موارد مذکور در ماده فوق به کفیل یا وثیقه گذار، امکان اعتراض به دستور دادستان مبنی بر اخذ وجه الکفاله یا ضبط وثبقه وجود دارد.4708572

سوابق فقهی

عده ای از فقها معتقدند اگر کسی که از تن دیگری کفالت نموده است او را در موعد مقرر حاضر نکند، در مرحله نخست، حاکم شرع وی را الزام به تسلیم می کند. در فرض امتناع کفیل از تسلیم، صورت تقاضای مکفول له حبس وی جایز است، در غیر این صورت حبس او جایز نیست.1395688