ماده ۹۰۱ قانون مدنی

ثمن، فریضه‌ی زوجه یا زوجه‌ها است در صورت فوت شوهر با داشتن اولاد.

توضیح واژگان

ثمن عبارت است از یک هشتم ترکه، که سهم زوج می باشد؛ در فرض وجود فرزند برای متوفی.(29384)

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

درصورتیکه متوفی، حتی از همسر دیگری، دارای فرزند یا نوه باشد؛ سهم زوجه وی، ثمن ترکه است.(1065887) (271322) البته فقط زوجه دائم متوفی، از او ارث می برد.(25080)

مستندات فقهی

آیه 12 سوره نساء " وَلَکُمْ نِصْفُ مَا تَرَکَ أَزْوَاجُکُمْ إِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُنَّ وَلَدٌ فَإِنْ کَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَکُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْنَ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِینَ بِهَا أَوْ دَیْنٍ وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْتُمْ إِنْ لَمْ یَکُنْ لَکُمْ وَلَدٌ فَإِنْ کَانَ لَکُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَکْتُمْ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ تُوصُونَ بِهَا أَوْ دَیْنٍ وَإِنْ کَانَ رَجُلٌ یُورَثُ کَلالَةً أَوِ امْرَأَةٌ وَلَهُ أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِکُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ فَإِنْ کَانُوا أَکْثَرَ مِنْ ذَلِکَ فَهُمْ شُرَکَاءُ فِی الثُّلُثِ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصَى بِهَا أَوْ دَیْنٍ غَیْرَ مُضَارٍّ وَصِیَّةً مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَلِیمٌ"، سهم زوجه را، در فرض وجود فرزند برای متوفی، ثمن ترکه دانسته است.(214687)

سوابق فقهی

درصورت وجود فرزند برای متوفی، و هر چه پایین تر رود؛ زوجه او ثمن ترکه را می برد.(13573) (104701)

رویه های قضایی

دادنامه شماره 185/24 مورخه 29/3/1369 شعبه 24 دیوان عالی کشور، سهم زوجه را درصورت وجود فرزند برای متوفی، ثمن ترکه دانسته است.(661420)

قضات دادگاه های حقوقی 2 تهران، در نشست مورخه 24/2/1366، به اتفاق آرا، حصه زوجه  متوفی را در فرض وجود فرزند برای وی از همسر سابق او، ثمن ترکه دانسته اند.(42407)