ماده ۶۷ قانون آیین دادرسی مدنی

پس از دستور دادگاه دایر به ابلاغ اوراق دعوا، مدیر دفتر یک نسخه از دادخواست و پیوستهای آنرا در پرونده بایگانی می‌کند و نسخه دیگر را با ضمایم آن و اخطاریه جهت ابلاغ و تسلیم به خوانده ارسال می‌دارد.

توضیح واژگان

اخطاریه دعوت به رسیدگی: برگی رسمی است که برای یادآوری کردن یک یا چند مطلب یا به منظور دعوت اصحاب دعوی به دادرسی از سوی دفتر شعبه دادگاه عمومی حقوقی صادر می‌شود.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

مقررات ابلاغ آیین دادرسی مدنی تشکیل دهنده قاعده عام ابلاغ اوراق است و بنابراین جز در مواردی که صراحتاً استثناء شده باشد، مقررات مزبور در اوراق مربوط به مراجع قضاوتی و اوراق رسمی لازم الرعایه است. مقررات ابلاغ در سرزمین ایران لازم الاجرا بوده و بنابراین شامل همهٔ اشخاصی می‌شود که در ایران مخاطب قرار می‌گیرند اعم از اینکه تابعیت ایرانی داشته باشد یا خارجی. در این صورت ابلاغ نامه در برگ رسمی و حسب مورد، برگهای پیوست به زبان فارسی است . در مورد ابلا اوراق قضایی به ایرانیان مقیم خارج از کشور مأموران سیاسی یا کنسولی ایران در آن کشور و برابر مقررات ایران بدون اعمال قوه جبریه انجام خواهئد داد.

اوراق قضایی ابلاغ شده به خوانده شامل اخطاری به منظور اعلام وقت رسیدگی و نسخه دوم دادخواست و ضمایم آن می‌باشد.

مستندات فقهی

اصل شفاف بودن پیام و ابلاغ فرستاده شده را می‌توان برگرفته از آیات قران کریم دانست مانند آیه ۱۲ سوره تغابن که در آن خداوند می‌فرماید: «پس برعهده فرستاده ما جز رسانیدن پیام آشکار نیست» و در آیه ۱۵ سوره یونس نیز این چنین آمده‌است: «و هنگامی که آیات روشن ما بر آن‌ها خوانده شود.»

در قواعد علامه هم آمده‌است که قاضی طرف دعوی را احضار می‌کند و اگر از حضور خود یا اعزام وکیل امتناع کرد او را تعزیر می‌کند و اگر خود را مخفی کرد سه بار جلو منزل او اعلان و ندا می‌دهد که اگر حاضر نشود درب را باز می‌کند و علیه او حکم صادر می‌کند و در صورت عدم حضور، همین کار را انجام خواهد داد.

رویه‌های قضایی

۱) نظریه مشورتی شماره ۳۶۳۱/۷ – ۱۰/۷/۱۳۷۵ اداره حقوقی قوه قضاییه: در قوانین و مقررات شهرداری‌ها نحوه ابلاغ و اعلام احکام و اخطاریه‌های مربوط به شهرداری‌ها مشخص نشده و هر چند رعایت مقررات قانون آیین دارسی مدنی الزامی نیست ولی در نبودن قانون اولی این است که طبق قانون آیین دادرسی مدنی عمل شود.

۲)رای شعبه اول دادگاه عالی انتظامی قضات شماره دادنامه ۲۶۸ تاریخ ۱۷/۱۱/۱۳۷۱: دادرس دادگاه حقوقی که بدون ابلاغ دادخواست و ضمائم آن و وقت دادرسی به خوانده و نیز بدون اعلام ختم جلسه دادرسی، مبادرت به صدور حکم تخلیه نموده، برخلاف مقررات و قوانین آیین دادرسی مدنی رفتار کرده و مرتکب تخلف شده‌است .

۳) نظریه شماره ۹۱۰۱/۷–۲۳/۱۲/۱۳۸۲ اداره حقوقی قوه قضاییه: با توجه ماده ۶۷ الی ۸۴ ق.آ.د. م ۱۳۷۹ ابلاغ اخطاریه باید در محل سکونت یا محل کار مخاطب صورت پذیرد و به شرح ماده ۵۱ و ۵۲ قانون مذکور خواهان مکلف است محل اقامت خود و خوانده دعوی را در دادخواست به‌طور صریح و روشن اعلام کند و در تبصره ۱ ماده ۶۸ قانون تأکید بر ابلاغ اوراق اخطاریه در محل کار یا محل سکونت مخاطب به شرح مواد بعدی شده‌است، لذا صندوق پستی محل سکونت یا محل کار محسوب نمی‌شود.

۴)رای شماره ۹۸۵–۱۱/۵/۱۳۳۴ شعبه پنجم: اگر پژوهشخواه منمر ابلاغ اخطار رفع نقص شود چون تاریخ ابلاغ وامضای منتسب به او در قبول و عدم قبول دادخواست پژوهشی مؤثر است دادگاه مکلف است به قضیه رسیدگی نماید و هرگاه رسیدگی به آن در صلاحیت مقامات کیفری است تا حصول نتیجه از اتخاذ تصمیم راجع به قبول دادخواست خود داری نماید نه آن که مبادرت به صدور رد دادخواست کند.

۵) نظریه مشورتی ار سال ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۵ شماره ۲۰ صفحه ۲۴: در حال حاضر اوراق واخواست (اسناد تجاری) طبق مقررات آیین دادرسی مدنی ابلاغ می‌گردد نه مطابق ماده ۲۹۴ قانون تجارت.

انتقادات

در این ماده مقرر نشده‌است که مدیر دفتر دادگاه فوری یا حداکثر ظرف چه مهلتی دادخواست یا سایر اوراق را برای ابلاغ بفرستد. این امر ممکن است موجب طولانی شدن دادرسی شود.

مصادیق و نمونه‌ها

ابلاغ برگ‌های واخواست اسناد تجاری نیز برابر مقررات آیین دادرسی مدنی به عمل می‌آید.