ماده ۷۴ قانون مدنی

در وقف بر مصالح عامه، اگر خود واقف نیز مصداق موقوف‌علیهم واقع شود، می‌تواند منتفع گردد.

توضیح واژگان

به موقوفاتی که منافع آن، نصیب گروهی نامحصور گردد، وقف عام گویند. (۲۰۹۷۹)

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

در وقف خاص، واقف نمی‌تواند موقوفٌ علیه، یا یکی از موقوفٌ علیهم باشد. (۳۲۶۳) (۴۶۵۷۱)

به نظر برخی از حقوقدانان، در رابطه با وقف بر نامحصور، واقف نمی‌تواند یکی از مصادیق موقوفٌ علیهم باشد؛ و به نظر برخی دیگر، چنین امری اشکال ندارد. (۸۹۸۲۶)

اگر وقف بر دانشمندان یا هنرمندان باشد؛ واقف نیز می‌تواند به عنوان عالم یا اهل هنر، از منافع موقوفه بهره‌مند گردد. (۳۲۶۴) (۲۲۸۴۷)

در وقف بر مصالح و بریّات عمومی، مانند مسجد، کاروانسرا، مسافرخانه و …، اگر واقف، یکی از مصادیق موقوفٌ علیه باشد؛ می‌تواند از منافع موقوفه بهره‌مند گردد. (۱۳۱۳۱۱)

برخلاف وقف بر نفس، در وقف بر عامه، خود واقف هم، درصورتیکه از مصادیق موقوفٌ علیهم باشد؛ می‌تواند از منافع موقوفه، بهره‌مند گردد. (۳۶۰۴۷۹)

سوابق فقهی

در وقف بر جهات عامه، مانند مسجد، کاروانسرا، مسافرخانه و …، واقف نیز، می‌تواند یکی از موقوفٌ علیهم باشد؛ اما در وقف بر مساکین، لازم است که واقف، حتی درصورت فقیر بودن هم، خود را از زمره موقوفٌ علیهم خارج نماید. (۹۳۳۳)

در وقف بر جهات عامه، واقف، می‌تواند به عنوان یکی از مصادیق موقوفٌ علیهم، از مورد وقف بهره ببرد. (۴۱۴۷۷)

اگر واقف، پس از وقف، فقیر گردد؛ می‌تواند به عنوان یکی از مصادیق موقوفٌ علیهم، از موقوفه بهره‌مند گردد. (۲۹۴۵۳۸)