ماده ۶۲۲ قانون مدنی

اگر وارث امین، مال ودیعه را تلف کند باید از عهده‌ی مثل یا قیمت آن بر آید اگر چه عالم به ودیعه بودن مال نبوده باشد.

توضیح واژگان

ودیعه: اخذ نایب برای مراقبت از مال را، ودیعه گویند.(195142)

پیشینه

به موجب ماده 723 قانون مدنی مصر، اگر وارث مستودع، مال ودعی را، با حسن نیت بفروشد، باید عوض معامله را به مودع رد نموده؛ و یا حقوق خود را دربرابر مشتری، به مالک واگذار نماید. چنانچه وی، مال ودعی را به طور مجانی، به تملیک غیر درآورده باشد؛ دراینصورت باید بهای روز واگذاری آن را، به ودیعه گذار تأدیه نماید.(1332586)

نکات توضیحی تفسیری دکترین

امانت موضوع این ماده، امانت شرعیه است نه امانت مالکیه. به همین جهت اگر وارث مستودع، مبادرت به تلف مال ودعی نماید؛ باید از عهده مثل یا قیمت آن برآید. هرچند نسبت به قرارداد ودیعه ناآگاه باشد.(86282)

با موت مستودع، سمت امانت مالکانه وی از بین رفته؛ و مال ودعی، در ید وراث او، به عنوان امانت قانونی قرار دارد. و باید در نزدیک ترین وقت ممکن، به مودع رد گردد. و چنانچه بدون تعدی و تفریط ورثه تلف گردد؛ دراینصورت ضمان آنان منتفی است.(398313)

سوابق فقهی

اگر وراث مستودع بدانند که مال غیر، در ید مورث آنها امانت بوده است؛ اگر مالک آن مال را بشناسند؛ باید آن را به صاحبش بازگردانند. درغیراینصورت مال ودعی، در حکم اموال مجهول المالک خواهد بود.(1265384)

رویه های قضایی

اگر شخصی به موجب سند رسمی، مالی را نزد شخص دیگر به امانت گذارده؛ و امین بمیرد؛ و ودیعه گذار، علیه ورثه وی، تقاضای صدور اجراییه نماید؛ موافقت مراجع ثبتی با درخواست مزبور، اشکالی ندارد.(1343257)