ماده ۷۵۱ قانون مدنی

هر گاه کفالت به اذن مکفول بوده و کفیل با عدم تمکن از احضار حقی را که به عهده‌ی او است ادا نماید و یا به اذن او ادای حق کند می‌تواند به مکفول رجوع کرده آن چه را که داده اخذ کند و اگر هیچ یک به اذن مکفول نباشد حق رجوع نخواهد داشت.

توضیح واژگان

کفالت : در اصطلاح فقهی عبارت است از عقدی که به موجب آن کفیل تعهد می کند که مکفول را در وقت و زمان معینی مقابل مکفول له حاضر نماید.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

در کفالت تبرعی اگر کفیل بدهی مکفول را بدهد حق رجوع به مکفول را ندارد مگر اینکه ایفاء دین وی به اذن یا تقاضای مکفول باشد.«چنانچه کفالت به اذن انجام شود و کفیل ناچار به پرداخت دین گردد ، حق رجوع به مکفول را دارد ، هرچند که تادیه بدون اذن انجام گرفته و کفیل نیز توانایی تحصیل آن را داشته باشد.»

در قانون مدنی حکم صریحی در مورد عدم دسترسی به مکفول توسط کفیل نیامده است اما برخی اساتید حقوق معتقدند « در صورتی که غیبت مکفول چنان باشد که امید معقولی به یافتن او نباشد ، حکم قضیه مانند فوت اوست و در سایر موارد باید به کفیل مهلت داده شود.»در مورد احضار مکفول نظر دیگری نیز وجود دارد که عده ای معتقدند قدرت احضار مکفول توسط کفیل شرط صحت عقد بوده و در صورت نبود این شرط کفالت باطل است.

سوابق و مستندات فقهی

«اگر کفیل مکفول را حاضر نکند و مال از کفیل گرفته شود ، پس اگر مکفول در کفالت و اداء به کفیل اذن نداده باشد ، کفیل حق رجوع به مکفول را به آنچه ادا کرده ندارد و اگر در اداء به او اذن داده باشد حق رجوع به مکفول را دارد ، چه برای کفالت هم اذن داده باشد یا نه و اگر در کفالت اذن داده باشد ، ولی در ادای آن اذن نداده باشد ایا حق رجوع به مکفول را دارد یا نه ؟ بعید نیست که در حکم مسئله تفضیل داده شود که در موردی که برای کفیل ارجاع و احضار او ممکن بوده ، حق رجوع نداشته باشد و در موردی که امکان نداشته ، حق رجوع داشته باشد.»

مصادیق و نمونه ها

• تعهد به وجه الکفاله مانند پرداخت دین از لوازم کفالت به شمار نمی اید مگر اینکه به اجبار از طرف مقام قضایی معین و وصول شود.