ماده ۱۵ قانون مدنی

ثمره و حاصل، مادام که چیده یا درو نشده است غیرمنقول‌است. اگر قسمتی از آن چیده یا درو شده باشد، تنها آن قسمت منقول است.

توضیح واژگان

در لغت، به حاصل یا فرآورده، ثمره گویند. و در اصطلاح، به محصول و باری که هنوز، از درخت جدا نشده باشد؛ ثمره گویند.(104700)

پیشینه

در حقوق فرانسه، مال غیرمنقول، به دو دسته "غیرمنقول ذاتی" و "غیرمنقول بر اثر عمل انسان" تقسیم شده است.(45938)

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

صفت غیرمنقول، برای اموالی که به واسطه عمل آدمی، در زمین نصب گردیده؛ وصفی اکتسابی بوده؛ و اموال مزبور، پس از جدایی از زمین، دوباره وصف ذاتی خود، یعنی منقول بودن را، به دست می آورند.(22715)

اشخاص، می توانند با تراضی یکدیگر، وصف تبعی غیر منقول را، از اموال منقول سلب نمایند.(22717) و قصد طرفین، می تواند به اموالی که ذاتاً منقول بوده؛ و به وسیله عمل انسان، غیرمنقول شده اند؛ وصف منقول ببخشند. پس نمی توان میوه های نارس را، که قبل از چیدن فروخته می شود؛ غیرمنقول دانسته؛ و تشریفات انتقال اموال غیرمنقول، نظیر تنظیم سند رسمی را، درمورد آنان جاری نمود.(3007)

ثمره یا محصولی که هنوز، از درخت چیده نشده؛ غیرمنقول تبعی محسوب گردیده؛ و پس از جدایی از درخت، وصف مزبور را، از دست داده؛ و منقول می گردد.(22719)

ثمره یا محصول، منفعت مادی محسوب گردیده؛ که پس از جدایی از درخت، تبدیل به عین مستقلی می شود.(735235)

سوابق فقهی

در برخی موارد، میوه روی درخت، و بذر کاشته شده در زمین، منقول محسوب می گردند.(9081) و میوه روی درخت، و محصولی که هنوز، برداشت نگردیده؛ در حکم غیرمنقول بوده؛ و مشمول احکام مربوط به شفعه نمی گردد.(320159)